‘Belgische staat verantwoordelijk voor Jodenvervolging’

De Belgische staat draagt verantwoordelijkheid voor de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dat heeft de senaat formeel erkend.

De Senaat heeft unaniem de verantwoordelijkheid van de Belgische staat voor de Jodenvervolging in België tijdens de Tweede Wereldoorlog erkend.

De Senaat vraagt de regering in een resolutie onder meer de mogelijkheid te onderzoeken om het statuut van ‘gedeporteerde om racistische redenen’ en van ‘wees van de Shoah’ te erkennen.

Onderricht van de Shoah

De gemeenschappen wordt erop gewezen dat het onderricht van de Shoah noodzakelijk is om de burgers en in het bijzonder de jongeren vertrouwd te maken met deze donkere bladzijde uit onze geschiedenis.

De resolutie baseert zich op het onderzoek van het SOMA van 2007, op vraag van de Senaat, die tot het besluit kwam dat “de Belgische overheid een gewillige houding aangenomen heeft door op zeer diverse en cruciale terreinen een voor een democratie onwaardige medewerking te verlenen aan een voor de Joodse (vreemdelingen)bevolking desastreuze politiek”.

Antidotum tegen fanatisme en extreem-rechts gedachtengoed

In de resolutie schaart de Senaat zich hierachter en stelt ze dat onderricht over de Shoah een belangrijk antidotum is tegen fanatisme en het extreem-rechts gedachtegoed. De tekst vraagt de regering de aanvragen tot erkenning of herstel, die ingevolge het eindverslag van het SOMA werden ingediend, te behandelen en te onderzoeken of het statuut van ‘gedeporteerde om racistische redenen’ en van ‘wees van de Shoah’ te erkennen.

Voorts willen de senatoren dat de studie van het SOMA bij een zo breed mogelijk publiek bekendgemaakt wordt en vragen ze de gemeenschappen om nieuwe pedagogische instrumenten te ontwikkelen opdat de leerkrachten de leerlingen kunnen laten kennismaken “met deze duistere periode uit onze geschiedenis”.

Helft van de Belgische Joden gedeporteerd

Volgens de meest recente gegevens werden er 24.900 Joden en 352 zigeuners uit België gedeporteerd, wat neerkomt op bijna de helft van de Joodse gemeenschap in België. Bijna alle gedeporteerde Joden zijn omgekomen in de concentratie- en uitroeiingskampen.

“Deze cijfers zijn niet het resultaat van een wiskundige berekening, maar stellen mensen voor die geleden hebben in functie van een ideologie die niet de onze is, die nooit de onze mag zijn, en die ten allen tijde bestreden moet worden. We kunnen en mogen hen nooit vergeten”, stelde Dirk Claes (CD&V) bij de plenaire bespreking.

Laattijdige erkenning

De erkenning van de verantwoordelijkheid van de staat is laattijdig, erkenden verschillende sprekers – de eerste resolutie van Philippe Mahoux (PS) dateert van 2002. “Maar de Senaat is de eerste assemblee van de bezette landen die de verantwoordelijkheid erkent van de autoriteiten in de vervolging van de Joden”, merkte Jacky Morael (Ecolo) op. “De tragedie is veel te lang onder de mat geveegd. Men heeft bewust geen strafrechtelijke vervolging willen instellen”, zei Bart Laeremans (Vlaams Belang).

Jacques Brotchi (MR) toonde tijdens het debat een kopie van het dossier van zijn vader uit het Jodenregister van 1941. Zowel hij als Huub Broers (N-VA) en Martine Taelman (Open Vld) wezen op de noodzaak dat de gemeenschappen aandacht zouden schenken aan de problematiek in het onderwijs. “Het antisemitisme neemt de laatste jaren nog toe”, stelde Taelman.

Bert Anciaux (sp.a) stelde dat er 70 jaar geleden een verschrikkelijk regime heerste. “Als we niet erkennen dat de mens ook vandaag nog tot dergelijke onmenselijke feiten in staat is, hebben we niets uit het verleden geleerd”, vond hij.

Historisch gebeuren

“Dit is een historisch gebeuren: de Senaat erkent hiermee meer dan 65 jaar na de oorlog de betrokkenheid van de Belgische Staat voor het deporteren van Joden naar uitroeiingscentra zoals Auschwitz”, stelde Senaatsvoorzitster Sabine de Bethune naar aanleiding van de stemming.

“Ook erkent de Senaat principieel de status van de betrokkenen als ‘gedeporteerde om raciale redenen en als wees van de Shoah’.” (Belga/EE)