Begrotingscontrole: ‘Opmerkelijk dat regering geen structurele maatregelen durft nemen in de pensioenen’

In een ongekende snelheid heeft de federale regering de begrotingscontrole afgerond. Deze was als zeer zwaar aangekondigd, maar bleek een makkie. Het was zelfs niet het belangrijkste item het nieuws, de bevolking is nu meer geïnteresseerd in de terreurdreiging, de Panama Papers en de sportevenementen. Maar voor wat staat deze begrotingscontrole?

Europa

De controle van de begroting is een aloude traditie in dit land en is ook een verplichting geworden van Europa in het kader van de budgettaire regels in de EU. Een meevaller is dat de Zweedse coalitie zowat een miljard euro ‘off’ budget mag doen en dit in het kader van de asiel- en veiligheidsuitgaven. Maar laat ons eerlijk zijn, die bedragen moeten ook betaald worden en deze budgettaire speerpunttechnologie lost structureel niets op. De aangehaalde EU-regelgeving heeft in dit verband het over éénmalige- en uitzonderlijke omstandigheden. Maar wat als deze uitgaven jaren duren, wat te verwachten valt? Blijven die dan continue ‘off ‘ budget? Europa weet het ook niet en dan stelt zich de vraag waarom dit dan niet mag voor investeringen in de infrastructuur van een land?

Een extern probleem voor de regering is natuurlijk de slechte economische situatie in de eurozone en de puinhoop binnen de Schengenzone. Met een groeicijfer van 1,3% komen we nooit uit de problemen en dan moet men vaststellen dat Zweden 4,5% groei haalt , de Britten 2,5% en Canada in januari alleen al 0,6%. Het is duidelijk dat we zeer dringend moeten gaan naar een kern-Europa van hooguit tien landen. Eurogroep voorzitter Jeroen Dijsselbloem heeft daaromtrent reeds eind vorig jaar een belangrijke voorzet gegeven. Bovendien is er een ander Europees dossier terug op komst met vele financiële gevolgen, namelijk: het Helleens failliet en de Grexit.

Evenwicht

We zouden in 2018 naar een structureel evenwicht moeten gaan. Maar dat is geen nominaal evenwicht, of met andere woorden: een dergelijk evenwicht kent nog altijd een budgettair tekort. Dat Europees structureel evenwicht is al een paar keren aangekondigd door de regeringen, maar telkens uitgesteld. Het is maar de vraag of dat mogelijk gaat zijn in 2018: een lokaal verkiezingsjaar en het jaar voor de ‘ super Sunday(s)’ van 2019? Een fundamenteel probleem voor de regering Michel is het gegeven of de deelstaten, met een andere coalitie, enige positieve bijdrage gaan willen leveren om deze interfederale berekening tot een goed einde te brengen ?

Inhoud

De afgelopen federale begrotingscontrole is er een van traditioneel maatregelen, zoals: hogere accijnzen en de aanpak van de sociale alsook fiscale fraude. Maar het opmerkelijk in het politieke begrotingsakkoord zit in de wijzigingen van de ambtenarenpensioenen en de hervorming van de 38-urige werkweek. De pensioenen kosten dit jaar al meer dan 40 miljard euro en dit is ook een gevolg van het feit dat vele vroegere regeringen hier nooit hun verantwoordelijkheid hebben genomen. Uiteindelijk worden er nu maatregelen genomen die niet onmiddellijk iets opbrengen voor de begroting. Bovendien moeten ze betaald worden door de generaties werkenden die geen schuld hebben aan de desbetreffende scheefgroei. Want in het huidige gepensioneerdenbestand bevinden zich veel mensen die al veel langer op pensioen zijn dan ze ooit hebben gewerkt.

Opmerkelijk is dat de regering daar geen structurele maatregelen durft te nemen, ook al omdat dit het enige middel is om die 40 miljard snel onder controle te krijgen. Ten aanzien van de verkiezingen 2019 zullen meerdere coalitie partners moeten oppassen dat ze hier electoraal niet in hun eigen voeten aan het schieten zijn. De invoering van een ‘ jaar-werkweek’ is wel iets revolutionair en in combinatie met een vorige maatregel om de bruto arbeidskost te verminderen kan dit positieve gevolgen hebben op de tewerkstelling.

Politieke gevolgen van de Panama Papers

De Panama Papers gaan ongetwijfeld gerelateerd worden met de begroting. Dat men gebruik maakt van fiscale regels om aan belastingontwijking te doen, is legaal. Het zijn dan ook de Europese landen die het allemaal juridisch toelaten. Maar een andere vraag is of een overheidsbank (Dexia) zich hiermee kon/mocht bezighouden? Want dan is de overheid zichzelf aan het bedriegen. Bovendien is het ook deze bank die gered is met heel veel belastinggeld. Ongetwijfeld wordt dit een dossier met veel politieke- alsook budgettaire gevolgen.

Conclusie

De huidige begrotingscontrole krijgt zeker nog een gevolg in de zomermaanden als men de begroting 2017 begint op te stellen. Want dan komen enige budgettaire parameters terug opdagen, zoals: wat is het nieuwe groeicijfer en hoe verloopt de jojo-beweging in het kader van de ‘Bijzondere Financieringswet’. Dat er geen besparingen meer mogelijk zouden zijn bij de overheid, is nonsens en dit omdat we al jaren leven in een land met de derde hoogste fiscale druk ter wereld en een overheidsbeslag van meer dan 50% bbp.

In ieder geval is er al een belangrijk punt op de agenda geplaatst van de volgende begrotingsronde, namelijk: de vennootschapsbelasting. Een idee: schaf de notionele interestaftrek af en voer een vlaktaks van 20 procent in voor de vennootschapsbelasting. Laat ons niet vergeten dat het groothertogdom Luxemburg een tarief van 18% heeft ingevoerd. Als we nog een legale financiële verhuis willen vermijden, dan dient hier werk van gemaakt te worden bij de volgende begrotingscontrole.