‘Met dit akkoord kunnen we wel een paar jaar overbruggen, maar op langere termijn overtuigt het niet’, zegt Caroline Ven van werkgeversorganisatie VKW.
‘Het blijft ongelooflijk dat het allemaal zo lang heeft geduurd’, zegt ze. ‘Het afgelopen anderhalf jaar namen de onderhandelaars ontzettend veel tijd om over de institutionele hervormingen te praten en ondertussen hadden ze totaal geen oog voor de sociaaleconomische tsunami die op ons afkwam.’
Hadden ze die dan meteen al na de verkiezingen van 2010 moeten zien aankomen?
Caroline Ven: Er waren toen al aanwijzingen, ja. Dan zou je van politici dus mogen verwachten dat ze in versnelde draf aan het werk gaan om zo snel mogelijk een akkoord te bereiken. Maar nee, ze onderhandelden rustig verder en bleven daarbij koppig aan hun eigen ideologie vasthouden. De partijen aan de onderhandelingstafel, en dan vooral de PS, hebben al die tijd hun eigen electorale agenda boven het belang van ons land gesteld.
De onderhandelaars zijn het uiteindelijk eens geworden over 42 procent besparingen en 34 procent nieuwe belastingen. Een aanvaardbare verhouding?
Ven: Het probleem is dat sommige inkomsten die in de rubriek diversen zijn ondergebracht eigenlijk verdoken lastenverhogingen zijn. En dan denk ik vooral aan de verhoging van de bankentaks en van de heffing op de nucleaire rente. Want u gelooft toch niet echt dat die bedrijven die niet aan hun cliënten zullen doorberekenen? Met andere woorden: in het akkoord zit wel degelijk een groot pakket bijkomende lasten en die zijn altijd schadelijker voor de economische groei dan besparingen.
Er wordt toch ook behoorlijk wat bespaard?
Ven: Elio Di Rupo legt nu vooral de klemtoon op de besparingen bij overheidsbedrijven en -instellingen. Nochtans is het vet daar al van de soep door alle vorige saneringen. Wat tegenwoordig écht te veel middelen opslokt, is het feit dat wij zo veel uitkeringstrekkers hebben.
De wachtuitkeringen worden strenger, de werkloosheidsuitkeringen worden degressiever en de minimumleeftijd voor vervroegd pensioen en brugpensioen wordt opgetrokken. Daar bent u vast mee opgezet?
Ven: Die hervormingen gaan zeker in de juiste richting, maar ze volstaan nog lang niet. Zo is het een gemiste kans dat men het niet heeft aangedurfd om korte metten te maken met het vervroegd pensioen.
De vakbonden zijn allesbehalve blij met het sociaaleconomische akkoord en gaan vrijdag betogen. Hebt u daar begrip voor?
Ven: Totaal niet. In het uiteindelijke akkoord zit helemaal geen grondige hervorming van de sociale zekerheid. Door zo te reageren laten de vakbonden dus voor de zoveelste keer zien dat ze eigenlijk het immobilisme bepleiten. Toch denk ik niet dat we bang moeten zijn voor een grote stakingsgolf. Dat hoop ik tenminste, want anders zullen veel bedrijven het hoofd wellicht niet meer boven water kunnen houden.
Is België op het droge nu er een begroting voor 2012 is en er een rist hervormingen in de steigers staan?
Ven: Dit akkoord zal de financiële markten wel kunnen sussen. Voorlopig toch. Al is het moeilijk om in te schatten of het voor hen volstaat dat wij ons overheidstekort hebben opgelost en een paar structurele hervormingen doorvoeren. In elk geval is dit akkoord op langere termijn niet overtuigend genoeg. We kunnen er wel een jaar of twee mee overbruggen, maar tegen de volgende regeerperiode zullen er zeker weer nieuwe hervormingen moeten worden doorgevoerd. (APE)
