Beginselverklaring SP.A: ‘Een goed leven voor iedereen is geen onhaalbare droom’

Eddy Eerdekens
Eddy Eerdekens Hoofdredacteur TV Limburg

Wat moeten we onthouden uit de beginselverklaring van de SP.A? Wat is de allerbelangrijkste zin uit het document en waarom? Knack.be deed een rondvraag bij de kopstukken van de SP.A.

Freya Van Den Bossche: De laatste jaren was het -ook in de politiek- bon ton geworden om harde, ruwe taal te spreken. Om mensen tegen elkaar op te zetten: Vlamingen tegen Walen, wit tegen zwart, mensen met werk tegen werklozen en gepensioneerden. En daar maakt mijn partij duidelijk het verschil met alle andere.

Elke werkende Vlaming heeft recht op een loon waarmee hij zijn rekeningen kan betalen. Tegelijk zal iedereen die kan werken, effectief aan de slag moeten en zal de Vlaming ook langer moeten werken om de sociale welvaartsstaat in stand te houden. Dat zijn enkele krachtlijnen in de nieuwe beginselverklaring van de SP.A die vorige week is voorgesteld door partijvoorzitter Bruno Tobback.

De SP.A wil opnieuw ongegeneerd links zijn. Voorzitter Tobback sprak van een uit de hand gelopen vadermoord. Voor het eerst sinds lang heeft zijn partij opnieuw aandacht voor harde en moeilijke economische thema’s.

Maar er staat natuurlijk nog veel meer in de beginselverklaring, die de blauwdruk moet zijn van de politieke weg die de SP.A de volgende jaren wil afleggen.

Knack.be vroeg aan enkele kopstukken van SP.A wat voor hen de allerbelangrijkste zin is uit de beginselverklaring en waarom.

Ingrid Lieten Viceminister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en Armoedebestrijding

Een verbonden gemeenschap is voor sociaaldemocraten een optimaal kader van samenwerking om het goede leven in ieders bereik te brengen. Daarbij verwachten wij niet alle heil van de gemeenschap. Ook het gezin, de familie, de straat, de buurt, het dorp, de stad, vakbonden, geloofsgemeenschappen, coöperaties, verenigingen en samenwerkingsverbanden zijn onmisbare schakels op weg naar het ideaal van een goed leven.

Ingrid Lieten: Ik ben een grote believer van het middenveld. Vlaanderen zou niet het Vlaanderen van vandaag zijn, zonder de bouwstenen aangebracht door onze vakbonden, mutualiteiten, armoedeverenigingen, jeugdbewegingen, culturele organisaties, natuurbewegingen en tal van vrijwilligersorganisaties. Net het middenveld wordt vandaag opnieuw door rechtse krachten in de samenleving in vraag gesteld onder het mom van efficiëntie.

Merkwaardig genoeg zie ik in uitspraken van rechtse politici terug een hang naar een bepaalde vorm van etatisme. Gemeenschapstaken die uitbesteed zijn aan middenveldsorganisaties moeten onder het mom van efficiëntie terug naar de overheid komen…..om daarna geprivatiseerd te worden? Wat een een verlies aan waarden en engagement. In de plaats komt het winstbejag. Dat is niet het soort efficiëntie dat ik wil.

Freya Van Den BosscheVlaams minister van Wonen, Energie en Stedenbeleid

Ook het gezin, de familie, de straat, de buurt, het dorp, de stad, vakbonden, geloofsgemeenschappen, coöperaties, verenigingen en samenwerkingsverbanden zijn onmisbare schakels op weg naar het ideaal van een goed leven voor iedereen.

Freya Van Den Bossche: Voor mij vat deze ene zin de essentie van mijn politieke engagement: samen staan we sterk. Het is echt geen onhaalbare droom, dat goede leven voor iedereen. Op voorwaarde dat we er met z’n allen aan werken. Dat betekent dat je een sterke overheid nodig hebt, om degelijke inkomens te garanderen en te zorgen voor wie toevallig pech heeft. Dat kunnen we, wanneer iedereen naar zijn eigen vermogen bijdraagt. Maar het gaat natuurlijk om zoveel meer dan het rechtvaardig verdelen van materiële welvaart.

Ik merk dat mensen elkaar weer vaker opzoeken. Ze verenigen zich om samen een goedkopere energiefactuur te bedingen. Ze gaan samen picknicken om een drukke Brusselse verkeersader autovrij te krijgen of ze koken samen op een Antwerps plein om uit te delen aan wie het nodig heeft. Dat zijn voor mij signalen dat de tijden veranderen.

De laatste jaren was het -ook in de politiek- bon ton geworden om harde, ruwe taal te spreken. Om mensen tegen elkaar op te zetten: Vlamingen tegen Walen, wit tegen zwart, mensen met werk tegen werklozen en gepensioneerden. En daar maakt mijn partij duidelijk het verschil met alle andere. In moeilijke tijden kan je twee dingen doen. Ofwel is het ieder voor zich. En daar zullen de sterksten, of degene met de minste scrupules, ongetwijfeld hun voordeel mee doen. Maar je kan er ook voor kiezen om het voor elkaar op te nemen. Om te zorgen voor wie toevallig pech heeft. Dat is waar sp.a voor staat: een samenleving waarin we voor elkaar zorgen. In onze familie, in onze buurt, in onze gemeenschap. Omdat dat een samenleving is waarin een goed leven voor iedereen geen naiëve droom hoeft te blijven

Yasmine Kherbache Fractieleider gemeenteraad Antwerpen

Verbondenheid is voor sociaaldemocraten een cruciale waarde. Alleen door samenwerken en delen kunnen voor iedereen de voorwaarden voor een goed leven worden gecreëerd.

Yasmine Kherbache: Het goede leven, de vrijheid om je bestaan zelf richting te geven. Wie wil dat eigenlijk niet? Alle politieke partijen hebben dat op een of andere manier als doelstelling. Het grote verschil zit’em in de manier waarop je die doelstelling wil bereiken. . Als sociaal-democraten stellen we samenwerken en solidariteit voorop. Samen ben je sterker en spreek je eenieder aan op zijn verantwoordelijkheid. Door te delen, zorg je er voor dat het goede leven geen voorrecht is voor diegenen met het meeste talent, geluk of vermogen. Een samenleving waar iedereen zichzelf kan zijn, die deelt en samenwerkt is gelukkiger en welvarender dan een samenleving die tegenstellingen uitvergroot en het “ieder-voor-zich” aanwakkert.

John CrombezStaatssecretaris van Fraudebestrijding

Sociaaldemocraten verzetten zich tegen toenemende inkomens – en welvaartsverschillen en beijveren zich om door passende sociale en fiscale maatregelen de kloof tussen arm en rijk te verkleinen. John Crombez: Sinds de bankencrisis dreigt het gevecht om de koek gewonnen te worden door diegene naar wie het best geluisterd wordt. Daar zijn heel veel voorbeelden van. Grote bedrijven roepen dat de schaarse middelen naar hen moeten gaan, de winstmarges van die grote bedrijven zijn in de VS het enige dat sinds de crisis hoge toppen scheert,… We zitten op een moment dat de organisatie en regelgeving van de markten meer dan ooit de werknemers, zelfstandigen en consumenten moet versterken. Hetzelfde met de lonen. Steeds meer partijen, ook bij ons, vinden dat mensen hier in de toekomst maar minder moeten verdienen. En ten slotte is de lobby van de grote banken er recent nog in geslaagd om de kapitaalvereisten die de sector veiliger moeten maken en die na de crisis geïnstalleerd zijn te versoepelen. Ik heb daar geen uitleg voor, en ook geen begrip voor. De bankenlobby beweert zo de economie te helpen, in realiteit doet ze het omgekeerde. Voorbeelden genoeg dus.

Karin TemmermanFractieleider Kamer van Volksvertegenwoordigers

Wij geloven in een samenleving waarin elk lid zijn plaats heeft en waarin iedereen deelt en samenwerkt.

Karin Temmerman: Verderop in de beginselverklaring wordt deze zin perfect samengevat: ‘Een samenleving die deelt en samenwerkt is welvarender, vrediger en warmer dan een samenleving die tegenstellingen beklemtoont en aanwakkert.’ Wij gaan voor een samenleving waar iedereen gelijk is maar waar iedereen ook een verantwoordelijkheid heeft, en moet nemen, tegenover die samenleving. Zonder hechte samenhorigheid en zonder de wil tot samenwerking ontstaat een samenleving waarin ieder voor zich het grootste voordeel probeert te halen. Dat gaat vaak ten koste van de medemens en zijn omgeving.

Kathleen Van BremptEuropees parlementslid

In het geheel van de fundamentele sociaaldemocratische waarden vormt duurzaamheid de sluitsteen. Kathleen Van Brempt: Duurzaamheid is voor mij de noodzakelijke aanvulling op het klassieke waardentrio van de sociaaldemocratie: vrijheid, gelijkheid en solidariteit (of sociale rechtvaardigheid). Duurzaamheid is een kernbegrip dat het klassieke waardentrio een plaats geeft in de tijd. Heel wat problemen waarmee we vandaag geconfronteerd worden, zijn immers het gevolg van een beleid dat kortetermijnkeuzes maakt. Het duurzaamheidsparadigma impliceert een langetermijnvisie. We moeten immers ook streven naar solidariteit met de volgende generaties en hun vrijheid en gelijkheid veilig stellen. Dat is uitgesloten in een economisch en sociaal systeem dat roofbouw pleegt op natuurlijke bronnen.

Bart Van MalderenFractieleider Vlaams parlement

Wederkerigheid is een fundamentele vereiste voor een samenwerking die op een duurzame leest is geschoeid. Bart Van Malderen: Mensen zijn gelijk. Dat betekent dat ieder van hen de mogelijkheid op een goed leven verdient, ongeacht zijn toevallige afkomst en eigenschappen. Alleen de gemeenschap kan zoiets waarborgen en benadrukt het emancipatorisch karakter van de sociaaldemocratie. De gemeenschap als noodzakelijke hefboom voor persoonlijke ontwikkeling. Wat we zijn, zijn we ook dankzij anderen.

Inga VerhaertVoorzitter Vrouwenbeweging Zijkant

Coöperatief ondernemen is tijdloos. Het raakt niet uit de mode, ook al wordt soms anders beweerd. Het past in elk tijdvak en bij elke tijdsgeest.

Inga Verhaert: Ik vind de coöperatieve gedachte typerend voor wat de sociaaldemocratie beoogt. Door krachten te bundelen weten vele mensen hun profijt te halen bij de aankoop of aanmaak van basisproducten. Dat is op zich belangrijk. Maar de moderne versie van de coöperatieve gedachte doet méér. Ze koppelt duurzaamheid (100 % groene energie bijvoorbeeld) aan voordelige prijzen voor vele consumenten. En ze zet tegelijkertijd ook iets in beweging: de energiemarkt is een goed voorbeeld. De manier waarop multinationals sinds de massale groepsaankopen in Vlaanderen naar de markt/consument kijken, is wel degelijk gewijzigd. Maar ook consumenten kijken na coöperatieve infosessies anders naar wat ze kopen. Dat gaat allemaal niet vanzelf. Het vergt vele schouders, hard werk en een continue vertaling van oude principes naar een hedendaagse context. Maar het is het méér dan waard en het is de sociaaldemocratie op het lijf geschreven.

Bert AnciauxFractieleider senaat

Een verbonden gemeenschap is voor sociaaldemocraten een optimaal kader van samenwerking om het goede leven in ieders bereik te brengen.

Bert Anciaux: Deze paragraaf vat perfect samen waarom ik, als overtuigd communitarist, me zo sterk in deze beginselverklaring herken. Samenwerking uit engagement, een solidaire gemeenschap die vorm krijgt door betrokkenheid van heel diverse groepen. Actief pluralisme creëert een slagkrachtige eenheid, door nieuwsgierigheid en respect voor vele identiteiten. Intensieve samenwerking tussen burgers, middenveld en overheid verwekt een open, dynamische democratie. Sterke burgers maken een dito maatschappij en zeer zeker vice versa.

Maite MorrenVoorzitter Jongerenbeweging Animo

Vrijheid en gelijkheid voor elke mens is het ultieme streefdoel van de sociaaldemocratie.Vrijheid is voldoende verdienen om in je levensonderhoud te voorzien. Vrijheid is niet geïsoleerd zijn. Vrijheid is met de partner van je keuze kunnen samenzijn. Vrijheid is op straat gaan zonder je bedreigd te voelen. Vrijheid is schone lucht en groene ruimte. Vrijheid is je blik steeds kunnen verruimen. Een vrije samenleving bekomen we enkel door structuren te creëren die er voor zorgen dat iedereen de beste versie van zichzelf kan worden. Dat er dus meer gelijkheid is. Deze vrijheid is voor mij het hoogste goed.

Fouad AhidirFractieleider Brussels parlement

Het is de taak van de gemeenschap om daarvoor (*) te zorgen en het behoort tot de verantwoordelijkheid van iedere burger om zich in te spannen om de kansen die hij krijgt daadwerkelijk te benutten.

(*)’Daarvoor’verwijst naar: “De basisvoorwaarden waarop iedereen een gelijk recht heeft zijn: een vrije en democratische maatschappij met hoogstaand onderwijs, een levenskrachtige economie, kwaliteitsvolle banen, een gedegen arbeidsrechtelijke bescherming, sociale bescherming voor wie niet kan werken, goede en betaalbare gezondheidszorg voor iedereen, een toegankelijk cultuuraanbod en een gezond leefmilieu.”

Fouad Ahidir: De overheid moet voor gelijke kansen zorgen. Maar het succes van beleid hangt finaal af van de Brusselaar, Vlaming of Waal. Deze zin erkent het belang van de rol van elk individu in onze samenleving. Overal waar ik kom, zie ik mensen die niet meedoen aan de samenleving. Een spijbelaar is toch ingeschreven in een school? Achter elke vacature die niet ingevuld raakt, schuilt minstens één werkzoekende. Elk leegstaand gebouw heeft een eigenaar. Elke vorm van geweld heeft een dader. Ik ken niet alle problemen van iedereen en ik zal als parlementslid of als mede-mens ook nooit al deze problemen kunnen oplossen. Maar ik weet wel dat de oplossing niet alleen komt van de gemeenschap, die de mogelijkheid moet creëren voor alle mensen om een goed leven te leiden. We moeten ook iedereen meekrijgen. Naar zijn eigen kunnen en talent: door gelijke kansen te geven, door vertrouwen te geven, door hem op zijn verantwoordelijkheid te wijzen. Want die spijbelaar of werkzoekende van vandaag, zorgt in de samenleving waar ik mijn schouders onder wil zetten mee voor de economische groei en de pensioenen van morgen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content