Bart Somers: ‘We zien elke verandering als een bedreiging. Wie zo redeneert, doet hetzelfde als IS’

Bart Somers (Open VLD) © Belga

Met een ‘eigenzinnig’ samenlevingsmodel zet burgemeester Bart Somers Mechelen op de internationale kaart. Zelfs vanuit Amerika weerklinkt lofzang. Haast wekelijks krijgt de 52-jarige liberaal een buitenlandse journalist of beleidsmaker op de koffie. Somers vaart tegen de populaire stroom in. Ook in dit interview. “Iedereen moet zich aanpassen.’

Uw stad, met 85.000 inwoners waarvan een vijfde moslim, telt geen Syriëstrijders. Is dat de verdienste van het beleid?

Sommigen noemen dat toeval. En dat is deels zo. Maar het beleid speelt ook een rol.

“Wij hebben een eigenzinnig samenlevingsbeleid”, stelt u in interviews. Leg eens uit.

Iedereen moet zich aanpassen aan de diverse samenleving van de 21e eeuw. Dat is onze visie. Ons beleid is gestoeld op twee poten. Enerzijds een stevige veiligheidspoot: forse investeringen in politie, criminaliteit hard aanpakken, camerabewaking, preventie ook. Als je parken en straten aanlegt in kansarme buurten, lok je jonge gezinnen die een betaalbare woning zoeken. Die diversiteit voorkomt gettovorming. Ik wil geen monoculturele enclaves. De tweede poot sluit daarop aan: een doorgedreven inclusiebeleid. In Mechelen is er één gemeenschap, en dat is de Mechelse gemeenschap. Scholen en verenigingen moeten zélf inspanningen leveren om divers te zijn. En zij doen dat. Ook in onze aloude tradities omarmen we die diversiteit. We hebben naast twee witte reuzen nu ook een bruine en een zwarte reus. Toen het Ros Beiaard de laatste keer uitging, was dat met vier Syrische christenen erop. Als onze twee voetbalclubs roze shirts dragen op holebidag, óók de moslimvoetballers, dan geeft dat perfect de sfeer in onze stad weer.

Mist u dat in andere steden?

Heel vaak. (feller) Sommige burgemeesters zeggen: “Als jongeren naar Syrië vertrekken, dat ze zo snel mogelijk sterven.” Ik zou dat nooit uitkramen. Ik zou het als een nederlaag zien mocht iemand uit mijn stad naar Syrië gaan. Want dan zijn we niet geslaagd een kind tegen te houden. Het probleem is dat veel politici gevangen zitten in dat links-rechts-dilemma. Links vreest dat een stevig veiligheidsbeleid synoniem staat voor repressie. Rechts maakt de fout de spierballen te rollen zonder oog voor de sociale dimensie. Die twee combineren, dát is de eigenzinnige aanpak van Mechelen.

U vindt dat ook Vlamingen zich moeten aanpassen. Dat discours voeren weinig politici.

(zucht) Wij reageren zo verkrampt. We zien elke verandering als een bedreiging. Wie zo redeneert, doet hetzelfde als IS. IS wil een samenleving zoals die was ten tijde van Mohammed. En elke verandering is afvalligheid. Welke groep heeft onze samenleving het meest ondersteboven geschud? De vrouwen. Zij hebben op basis van de westerse waarden een volwaardige plek geëist. Zijn we daar slechter van geworden? Neen, integendeel. Idem voor de holebi’s. Ook toen was er verkramping. Als vandaag een nieuwe groep een volwaardige plaats opeist, dan moeten we toch geen angst hebben?

Hoe ver trekt u dat door? Kan gescheiden zwemmen voor jongens en meisjes?

Neen. Mijn grens is helder: geen toegevingen op de westerse waarden, de gelijkheid man-vrouw, de scheiding kerk-staat. Ik verdedig die net. Neem nu de boerkinidiscussie. De redenering was: ‘als je anders doet dan ik, dan ben je niet vrij’. Zo start totalitair denken. Ik vond dat een onwezenlijk debat. Liesbeth Homans (N-VA) zegt eerst dat ze niet graag in bikini op het strand ligt, en een week later vraagt haar partijgenote Nadia Sminate een boerkiniverbod.

Is er een probleem met de radicale islam, zoals uw voorzitter Gwendolyn Rutten stelt?

Het wahabisme is het probleem (extremistische stroming, red). Dat vergiftigt onze samenleving. Wist u dat Saoedi-Arabië sinds de jaren zeventig meer dan zeventig miljard euro investeerde in wahabistische propaganda in Europa? Die deur moeten we sluiten. Maar om economische redenen doen we dat niet. We hebben schrik voor onze handelsrelaties. Ik vind dat we daar consequenter moeten zijn.

Wat moet er gebeuren?

Aanvaard niet langer inmenging van Saoedische ambassades in onze moskeeën. Leid zelf imams op. Maar ook, en vooral: versterk de tegenbeweging, want die is er. Ik denk aan imams zoals Khalid Benhaddou. Zorg ervoor dat jongeren andere literatuur kunnen raadplegen over de islam. We moeten ook kritisch zijn voor onszelf. Zijn onze politiekorpsen voldoende divers? Ik denk dat niet. Waarom is de allochtone uitval in het onderwijs groter dan in andere landen? In Mechelen werken nu dertig mensen met allochtone roots aan een concreet plan daarvoor. Dat moet leiden tot out-of-the-box-oplossingen.

(Paul Cobbaert / De Zondag)

Lees het volledige interview met Bart Somers in De Zondag

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content