Arco-specialist Erik Bomans: ‘Coöperanten zouden 60 procent van hun geld moeten terugkrijgen’

‘De regering heeft blijkbaar een akkoord over Arco’, zegt Erik Bomans van het juridisch adviesbureau Deminor dat duizenden Arco-coöperanten vertegenwoordigt. ‘Maar dat is juridisch en financieel helemaal niet uitgewerkt.’

Hoeveel procent van hun geld zullen de Arco-coöperanten terugkrijgen? En gaat het om de originele inleg, of horen daar ook interesten bij? (Frans Vromman, Lendelede)

Erik Bomans: Dat is hoogst onduidelijk. Na de laatste begrotingsgesprekken is de regering blijkbaar tot een akkoord gekomen. Voor de Arco-coöperanten wordt zeshonderd miljoen euro vrijgemaakt, onder andere via de beursgang van Belfius. Maar niemand weet wie precies wat zal bijdragen en hoe dat geld verdeeld zal worden onder de aandeelhouders. Naar verluidt hing het Arco-dossier als een zwaard van Damocles boven de budgettaire gesprekken. Uiteindelijk kwam de regering met deze regeling op de proppen, maar hoe alles juridisch afgehandeld zal worden, lijkt absoluut nog niet uitgewerkt te zijn.

Een van de grote problemen is dat er verschillende soorten Arco-coöperanten zijn. Een deel van hen heeft nooit dividenden ontvangen op hun aandelen: hun opbrengsten werden aan hun kapitaal toegevoegd. Een ander deel kreeg wel dividenden in cash uitbetaald. Die lagen substantieel hoger dan wat je bij een gewoon spaarproduct – wat de Arco-coöperanten dachten te kopen – zou krijgen. Wij willen berekenen hoeveel geld iedereen heeft ingelegd en hoeveel interesten ze zouden ontvangen hebben bij een normaal spaarproduct. Daardoor zal die tweede groep natuurlijk minder terugkrijgen, want zij hebben al dividenden ontvangen. Wij hebben berekend dat mensen via die werkwijze ongeveer zestig procent van hun inleg plus interesten zouden moeten terugkrijgen.

Waarom zouden de Arco-coöperanten een vergoeding krijgen? En waarom moet de Belgische overheid en dus de belastingbetaler daarvoor opdraaien? (André Heerman, Burst)

Bomans: De coöperanten moeten een vergoeding krijgen, want zij zijn misleid. Dat gebeurde een eerste keer toen ze de Arco-aandelen kochten en hen wijsgemaakt werd dat het om een spaarproduct ging waarbij ze geen risico liepen. In 2008 werden ze een tweede keer om de tuin geleid. Arco had veel belangen in Dexia. Toen het slecht ging met die bank besloot Arco nog meer risico’s te nemen. Maar die strategie paste absoluut niet bij het risicoprofiel van Arco, en de aandeelhouders werden daar niet van op de hoogte gebracht. Die misleidingen zijn in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van het Arco-management.

Maar ook Belfius heeft boter op het hoofd, want negentig procent van de Arco-aandelen werden via die bank verkocht. Tijdens de bankencrisis heeft de Belgische staat Belfius genationaliseerd. Daardoor is zij nu aansprakelijk voor alles wat Belfius gedaan heeft. Dat is nu eenmaal de plicht van een overnemer.

Daarnaast is er nog een manier waarop de Belgische staat kan verantwoorden om belastinggeld te besteden aan de deal. Toen het in 2008 slecht ging bij Dexia heeft de Belgische staat bij Arco aangedrongen om een kapitaalsverhoging te nemen in de bank. In ruil kwam er een staatsgarantie. Maar die blijkt nu niets waard te zijn omdat ze juridisch slecht in elkaar zit.

Veel mensen vinden dat ook Beweging.net een bijdrage moet leveren. Dat is terecht, want zij draagt een verpletterende verantwoordelijkheid in deze kwestie. Arco was de financiële arm van de sociale beweging en werd door Beweging.net gecontroleerd. Bovendien heeft zij bij de vereffening van Arco een belangrijk bedrag voor zichzelf kunnen vrijstellen. Alleen kun je die maatschappelijke verantwoordelijkheid niet zomaar omzetten in een juridische aansprakelijkheid. Uiteindelijk zal er een compromis gesloten moeten worden en zal Beweging.net ook een bijdrage moeten leveren. Maar die zal waarschijnlijk lager liggen dan wat de samenleving terecht verwacht.

Moeten er successierechten betaald worden op Arco-aandelen? (Andre Geudens, Kasterlee)

Bomans: Vandaag zijn die aandelen niets waard en kun je er geen successierechten op betalen. Er zijn evenwel een aantal problemen. Op de bankafschriften van Arco-coöperanten hebben die aandelen nog steeds de waarde die ze net voor de vereffening van Arco hadden. Wij hebben Belfius verschillende keren gevraagd om dat aan te passen. De bank weigert dat omdat ze die honderdduizenden coöperanten in de illusie wil laten dat ze toch iets over hebben. Maar daardoor kunnen er natuurlijk discussies ontstaan met belastingcontroleurs.

Waarom moet zeventig procent van de Arco-aandeelhouders akkoord gaan met de nieuwe regeling voor die van kracht kan worden? (Theo Pletinckx)

Bomans: Dat is niet uitzonderlijk bij akkoorden waarbij zo veel partijen betrokken zijn. Belfius, Arco en de Belgische staat willen dat de meeste mensen ingaan op het nieuwe voorstel. Anders blijven de procedures lopen en zou er veel geld voor niets uitgegeven zijn.

Ook de Europese Commissie wil dat een groot deel van de coöperanten de regeling goedkeurt. Wij betwijfelen of de nieuwe regeling de test van Europa zal doorstaan, maar die zeventig procent is waarschijnlijk een van de eisen van de Commissie.

VRAAG VAN DE WEEK:

De Arco-coöperanten werden misleid. Moeten de mensen die die aandelen verkochten dan niet strafrechtelijk vervolgd worden? (Sabine van den Berg, Dublin)

Bomans: De Arco-coöperanten voelen zich terecht bedrogen. Maar een strafrechtelijke veroordeling vereist een veel grotere bewijslast. Als je het management van Arco wilt vervolgen, moet je kunnen bewijzen dat het niet alleen foute informatie heeft gegeven, maar dat het dat ook doelbewust heeft gedaan. Je moet kunnen aantonen dat het zeker wist dat die aandelen geen defensief belegginsproduct waren en dat er een grote kans bestond dat de coöperanten daarvan schade zouden ondervinden. Zulke beschuldigingen moet je met e-mails of brieven hardmaken en dat is niet makkelijk.