‘Antwerpen is twee privémusea op hoog niveau rijker’

In het Snijders & Rockoxhuis in Antwerpen kan de bezoeker zich perfect inleven in de levensstijl en -omgeving van twee 17e eeuwse welstellende burgers. ‘Anders dan andere kunsttempels speelt hier het persoonlijke aspect een overtuigende rol.’

De Keizerstraat, in hartje Antwerpen, op een boogscheut van de monumentale St. Carolus en St. Paulus kerken, was destijds een van de mooiste straten van de stad. Het was dan ook niet te verwonderen dat de toenmalige burgemeester Nicolaas Rockox (1560-1640) en de bedreven schilder van dieren en stillevens Frans Snijders (1579-1657), beiden gefortuneerd, er hun aanpalende woning hadden.

Beide historische patriciërshuizen zijn tot op vandaag vrijwel authentiek gebleven en door de zorgen van een bank ook als interieurs opnieuw samengesteld en voor het publiek toegankelijk. Naast het Rubenshuis, dat in 1940 opnieuw werd opgebouwd naar de originele plannen vormen nu deze drie historische privéwoningen een deel van het Antwerps patrimonium.

“Den Gulden Rinck”, zoals het huis van Rockox heette, was de perfecte weerspiegeling niet slechts van de status van zijn bewoner maar ook een weerspiegeling van de artistieke en culturele bekommernissen van zijn eigenaar. Als lokale politicus en diplomaat speelde hij in zijn tijd een belangrijke rol. Bovendien maakte hij zich uitzonderlijk verdienstelijk als mecenas, humanist, oudheidkundige en numismaat. Hij lag mee aan de basis van het succes van Rubens in het tweede decennium van de zeventiende eeuw door hem belangrijke opdrachten te geven.

Zoals onder meer voor de “Kruisafneming” die nu in de Antwerpse kathedraal prijkt en bedoeld was voor het altaar van de Kolveniersgilde waarvan Rockox de hoofdman was. Uit de boedelbeschrijving van Rockoxs sterfhuis blijkt dat hij niet minder dan 82 schilderijen had verzameld. Die inventaris heeft gediend bij de huidige eigenaar (de KB) om zoveel mogelijk originele werken terug te vinden of gelijkwaardige exemplaren aan te kopen zodat het Rockoxhuis nu een deels authentiek beeld geeft van het origineel.

Het Snijdershuis, de Fortuyne, dat nu pas geopend werd en via het Rockoxhuis toegankelijk werd is in dezelfde geest opgewaardeerd. Na de voor kunstenaars uit die tijd traditionele Italiëreis vestigde Snijders zich in Antwerpen waar hij zich liet opmerken als uitmuntend stilleven- en dierenschilder en excelleerde hij in machtige jachttaferelen. Hij werd vaak gesolliciteerd door vakgenoten als Cornelis de Vos, Jakob Jordaens en Rubens om stillevens en dieren in hun werken te integreren. Hij was ook werkzaam in Engeland, de Noordelijke Nederlanden en Spanje. Op het gelijkvloers van zijn vroegere woning kunnen we nu genieten van de portretten van de schilder en zijn echtgenote Margriete de Vos geschilderd door Anthony Van Dyck, een keuze van jacht – en vistaferelen van de meester zelf en enkele navolgers. Stillevens en vogels zien we op de eerste étage. Er is ook een muziekkamer met originele instrumenten, uitgeleend door het Museum Vleeshuis. Deze ruimte is geïnspireerd door de Antwerpse muziekliefhebbers Duarte die in dezelfde periode van Rockox en Snijders bekend waren om hun muzikale smaak en hun toen befaamde huisconcerten die ze organiseerden. Enkele schilderijen van musicerende families maken de cirkel rond.

Zo is Antwerpen twee privémusea op hoog niveau rijker. Anders dan andere kunsttempels speelt hier het persoonlijke aspect een overtuigende rol. De intimiteit van de patriciërswoningen biedt een heel speciaal cachet aan de kunstwerken en -objecten die er getoond worden. De bezoeker kan zich perfect inleven in de levensstijl en – omgeving van 17^e eeuwse welstellende burgers die, omdat ze gefortuneerd waren zich ook cultureel en artistiek een plaats wisten te creëren in de metropool die Antwerpen toen was.

Snijders & Rockoxhuis, Antwerpen Keizersstraat van dinsdag tot zondag.