Amnesty: ‘Ook België moet tandje bijsteken in strijd tegen schending van mensenrechten’

Een zitting van de VN-Mensenrechtenraad. © Belga

Ook België heeft in 2018 belangrijke steken laten vallen als het om het respecteren van de mensenrechten ging. Dat zegt Amnesty International, naar aanleiding van de 70ste verjaardag van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.

De mensenrechtenorganisatie verwijst onder meer naar de wapenleveringen aan Saoedi-Arabië en het gekibbel van de regering over het VN-migratiepact.

‘In 2018 toonde ons land zich duidelijk bezorgd over de aanval op mensenrechten in bijvoorbeeld Polen, Burundi of Jemen. België en minister Reynders in het bijzonder streven ook naar de invoering van een soort periodieke evaluatie van de staat van de rechtsstaat binnen de EU, wat zeker positief kan zijn’, zegt directeur van Amnesty International Vlaanderen Wies De Graeve. ‘Maar tegelijk gingen wapenleveringen aan Saoedi-Arabië onverminderd door. Ook het politiek gekrakeel rond het VN-Migratiepact is bijzonder pijnlijk. Dit Global Compact is een belangrijke stap vooruit in de uitwerking van een internationaal kader over migratie.’

Daarnaast is ons land opnieuw begonnen met het opsluiten van kinderen in het kader van uitwijzingen, en moeten asielzoekers op straat slapen door de limiet op het aantal asielaanvragen per dag. En ook de opschorting van het engagement voor hervestiging van kwetsbare vluchtelingen is betreurenswaardig.

België heeft vanaf volgend jaar voor twee jaar een zitje in de VN-Veiligheidsraad. ‘Wij verwachten dat België zich internationaal een mensenrechtenkampioen toont. Ons land moet het zitje in de Veiligheidsraad aanwenden om mensenrechten hoog op de internationale agenda te zetten en de aanvallen op het mensenrechtenkader te stoppen.’ zegt De Graeve. ‘België moet zich bijvoorbeeld engageren om de aanzwellende vrouwenrechtenbeweging te ondersteunen door activistes beter te beschermen en een forum te geven.’

Daarnaast moet België voor eigen deur vegen: ‘stop bijvoorbeeld de wapenleveringen aan de door Saoedi-Arabië geleide coalitie in Jemen. Sluit niet langer kinderen op in Steenokkerzeel met het oog op uitwijzing. En maak eindelijk werk van een gevangenissysteem dat voldoet aan de basisrechten van gedetineerden’, besluit De Graeve.

Amnesty put hoop uit vrouwelijk protest tegen repressief beleid

In het rapport concludeert Amnesty ook dat zogenaamd ‘sterke’ wereldleiders er een vrouwonvriendelijk, xenofoob en homofoob beleid op nahouden, en zo fundamentele vrijheden en rechten onderuit halen. Wereldwijd zijn er echter ook steeds meer vrouwen die op de barricades staan om actie te voeren voor de mensenrechten.

‘Verschillende wereldleiders hebben de aanval ingezet op vrouwenrechten en hanteren schaamteloos een misogyne retoriek. Deze leiders beweren verdediger te zijn van traditionele waarden en het gezin, maar in de realiteit voeren ze een beleid dat vrouwen hun rechten ontzegt’, zegt De Graeve.

‘In ons jaaroverzicht zien we gelukkig ook dat we de proteststem van vrouwen niet mogen onderschatten. Vrouwenrechtenbewegingen zijn uiteraard niet nieuw, maar het afgelopen jaar zagen we wereldwijd weer meer vrouwen de straat op trekken om vrouwenrechten vurig te verdedigen.’

In India en Zuid-Afrika protesteerden duizenden tegen wijdverspreid seksueel geweld. In Saoedi-Arabië en Iran voerden vrouwen moedig actie tegen respectievelijk het rijverbod en het verplicht dragen van de hoofddoek. In Argentinië, Ierland en Polen werd er massaal gedemonstreerd tegen strenge abortuswetten. In de VS, Europa en Japan namen miljoenen mensen deel aan vrouwenrechtenmarsen.

Vrouwelijke activisten die hun nek uitsteken om onrecht aan te kaarten, zetten echter ook hun leven en vrijheid op het spel. ‘Zo is er Ahed Tamimi, een jonge activiste die onterecht opgesloten werd omdat ze durft opkomen voor de rechten van Palestijnen’, aldus Amnesty. Drie vrouwen zitten dan weer in een Saoedische cel omdat ze campagne voerden voor vrouwenrechten, terwijl de Braziliaanse Marielle Franco eerder dit jaar brutaal om het leven werd gebracht omdat ze zich onbevreesd inzette voor mensenrechten.

En ook in Europa staan fundamentele rechten en vrijheden onder zware druk. Intolerantie, haat en discriminatie zijn in opmars op Europees grondgebied. Bovendien krijgen kritische stemmen en organisaties steeds minder ruimte om het beleid van de overheid te beoordelen. ‘Drijvende kracht achter deze trend is de wij-zij-retoriek van verschillende Europese politici en het angstbeleid dat ze voeren. Bepaalde groepen zoals migranten en vluchtelingen worden als zondebok bestempeld voor reële sociale en economische problemen waar burgers terecht aan antwoord op verwachten. Dit soort beleid is een sluipend en gevaarlijk gif’, zegt Wies De Graeve.

Hij verwijst zo naar landen als Hongarije, waar de regering de strijd tegen mensenrechten verder opvoert en trots communiceert over inbreuken op het Europees en internationaal recht. ‘Rechten van migranten en vluchtelingen worden niet gerespecteerd, het recht op vreedzaam protest werd ingeperkt, daklozen worden als misdadigers behandeld en het voortbestaan van legitieme middenveldorganisaties staat zwaar onder druk’, klinkt het. ‘Ook in Polen wankelt de rechtstaat en in Turkije raast de repressiegolf vernietigend verder.’

Partner Content