Vrijdaggroep

‘Als eenzaamheid de volksgezondheid bedreigt, moeten we investeren in sociaal contact’

‘Dit is de paradox van het social media-tijdperk: meer dan ooit tevoren zijn we sociaal geconnecteerd en minder dan ooit tevoren sociaal geïntegreerd’, schrijft Margot Vanfleteren van de Vrijdaggroep.

Om dit stuk te schrijven zonder ik me af. Gezonde reflex zou u zeggen, maar dat klopt niet. Jaarlijks sterven meer en meer mensen aan de gevolgen van eenzaamheid. Toch heeft de gemiddelde persoon een rijke vriendenkring, op facebook. Op het eiland Sardinië leven zesmaal meer 100-jarigen dan waar ook ter wereld. Psychologe Susanne Pinker stelt dat door de hechte relaties op het eiland mensen onder andere minder stress ervaren waardoor ze langer leven en meer kans hebben om bijvoorbeeld ziektes zoals kanker te overleven. Eenzaamheid blijkt dus een bedreiging voor onze publieke gezondheid.

Nu eenzaamheid een bedreiging voor de publieke gezondheid vormt, moeten we mensen dichter bij elkaar brengen. Verbinden doet leven.

Als eenzaamheid de volksgezondheid bedreigt, moeten we investeren in sociaal contact

Vroeger waren infectieziekten een prioriteit voor het gezondheidsbeleid. Toen was mensen afschermen een logische stap om verdere verspreiding te voorkomen. Sociale interactie kan geen ziektes zoals cardiovasculaire aandoeningen en kanker voorkomen, het geeft wel een verhoogde kans op genezing. Volgens Susannne Pinker heb je viermaal zoveel kans om borstkanker te overleven wanneer je veel sociaal contact hebt dan mensen die zich alleen voelen. Eén op drie mensen voelt zich alleen; ze hebben geen naaste om mee te praten. Voor hen is kanker krijgen bedreigender dan voor mensen met veel sociale interactie. In België sterven de meeste mensen door kanker of zelfmoord. Sociale integratie heeft daarom een (gedeeltelijk) beschermend effect op deze twee doodsoorzaken.

Door fysiek persoonlijk contact komen oxytocine, vasoprine en dopamine in het lichaam vrij. Deze hormonen doen stress zakken, verminderen pijn en verhogen het genot. Dit blijkt bovendien een blijvend effect te zijn. Niet alleen op het moment van persoonlijk contact, maar evenzeer op de langere termijn helpen deze hormonen tegen borstkanker of pijn. Ook op oudere leeftijd biedt sociale integratie voordelen. Mensen die een sociaal leven leiden, lopen een kleiner risico op dementie. Als u weet dat elke vier seconden ergens ter wereld bij iemand dementie wordt vastgesteld, dan is inzetten op sociale integratie absoluut geen luxe.

Wat heeft het Belgisch beleid aan deze wijsheid? Om te beginnen kunnen we onze steden anders inrichten, stelt Susanne Pinker. Huizen dichter bij elkaar bouwen zodat mensen als het ware met elkaar verweven zijn. Focussen op buurthuizen, sportclubs, jeugdverenigingen en wijkprojecten die geregeld activiteiten organiseren, kan ook verbindend werken.

Kunst en muziek houden die eigenschappen ook in zich. Tijd dus voor meer muziek? Die biedt alvast verschillende gezondheidsvoordelen, zoals een beter geheugen en minder stresshormoon cortisol. Vraag maar aan Erik Scherder: hij vertelt er graag over in het boek Singing in the Brain.

Dit is de paradox van het social media-tijdperk: meer dan ooit tevoren sociaal geconnecteerd en minder dan ooit tevoren sociaal geïntegreerd. We praten zonder te begrijpen; we horen. We zien, zonder de ziel van de ander te doorgronden. Het is tijd om samen te komen en polarisatie een halt toe te roepen. Want deze eenzaamheid verandert ons tot in onze cellen en maakt ons kwetsbaar voor allerlei aanvallen. Als we lang kwaliteitsvol willen leven, zullen we samen moeten leven en contact leggen met onze medemens door elkaar in de ogen te kijken en niet door alleen maar “likes” te geven op Facebook. Laten we investeren in sociaal-cultureel kapitaal en zo gezondere en betere mensen worden. En één van de grootste bedreigingen voor de mensheid aanpakken: eenzaamheid.

Margot Vanfleteren is onderneemster, studeert gezondheidswetenschappen aan de Universiteit van Maastricht en is lid van de vrijdaggroep, beleidsplatform voor jongeren van diverse pluimage ondersteund door de Koning Boudewijnstichting www.vrijdaggroep.be @Friday_Group

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content