Bert Bultinck

‘Als De Wever met positieve boodschappen zwaait, krijg je al snel het gevoel dat hij bij de tandarts zit’

Bert Bultinck Hoofdredacteur van Knack

‘De N-VA heeft minder ervaring met het vermarkten van goed nieuws dan met een stevig verhaal tegen bedreigingen allerhande’, merkt Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck op.

‘Je wint geen verkiezingen met de begroting’, zei staatssecretaris Theo Francken eind vorig jaar in dit blad. ‘Mensen stemmen voor 80 procent emotioneel en voor 20 procent rationeel.’ Dat spoort met de meest basale politieke intuïties, en het sluit ook aan bij wat de linkse ideoloog Mark Elchardus vorige week in Knack zei: dat de SP.A niet moet denken de verkiezingen te kunnen winnen met een ‘factuuroppositie’ alleen – lees: een aanklacht van alles wat duurder geworden is. Schoolgelden en waterfacturen komen al een pak ‘dichter bij de mensen’ dan een abstracte begrotingsfactuur. Maar zolang die kosten niet eenduidig toe te wijzen vallen aan een politieke verantwoordelijke – denk aan de ‘Turteltaks’, hoe onnauwkeurig die benaming ook was – dan zal zo’n campagne het moeten afleggen tegen een Groot Verhaal over de samenleving.

Als De Wever met positieve boodschappen zwaait, krijg je al snel het gevoel dat hij bij de tandarts zit.

En toch is het niet onbelangrijk dat de centrumrechtse coalitie kan uitpakken met betere cijfers dan verwacht. Een tekort van amper 1,1 procent zal een aantal kiezers in Lubbeek of Leopoldsburg misschien niet zo veel zeggen, maar ‘het laagste begrotingstekort in negen jaar’ klinkt al een pak beter. Dat goede nieuws is een echte verrassing: de schaduwpremier van deze regering had de hoop op een evenwicht al opgegeven, maar nu komt die oude doelstelling binnen bereik. Een regering die kan doen wat ze heeft beloofd, ook al ligt het vooral aan de economische rugwind: ze zal de antipolitiek niet het zwijgen opleggen, maar het is toch weer een verfomfaaid argument minder op café of sociale media. Tel daarbij de jobcreatie (in 2016 en ’17 kwamen er samen 130.000 banen bij) en de regering, waarvan onlangs nog gevreesd werd dat ze zou vallen, kan vandaag staan blinken met een goed economisch rapport. Bovendien sijpelt goed economisch nieuws toch altijd door, zeker als deze opleving een iets langer leven beschoren zou zijn. Het ‘humeur van het land’, als dat al bestaat, is amper te peilen, maar het lijdt geen twijfel dat een overschot aan vacatures beter is voor de ambiance dan de recessies van vlak na de crisis en het schier eindeloze regenweer daarna.

Paradoxaal genoeg zal dat van deze regering een andere toon vergen dan gewoonlijk: de N-VA heeft minder ervaring met het vermarkten van goed nieuws dan met een stevig verhaal tegen bedreigingen allerhande. De ideologische grondslagen van de partij zijn zonder enige twijfel breder dan de vijandbeelden die ze achtereenvolgens heeft gecultiveerd rond de PS en de migranten. Telkens werd de ware identitaire inzet in een rationeel-economisch verhaal ingepakt: van de bestelwagens met geld naar Strépy-Thieu tot de 43.000 euro die elke migrant met een niet-westerse achtergrond zou kosten. Maar als Bart De Wever met helfies en andere positieve boodschappen moet gaan zwaaien, krijg je al snel het gevoel dat hij bij de tandarts zit.

Het ‘humeur van het land’, als dat al bestaat, is amper te peilen, maar het lijdt geen twijfel dat een overschot aan vacatures beter is voor de ambiance

Ongetwijfeld zal de identitaire onrust kiezers blijven aantrekken, maar misschien groeit het besef dat het stilaan tijd wordt om af en toe eens een andere plaat op te zetten, als de regering-Michel straks ook genoeg kiezers in het centrum wil verleiden. Zo was er vorige week de interne tegenstand binnen de MR over de ‘woonstbetreding’ bij de zoektocht naar mensen die het land kunnen worden uitgezet – met voormalig MR-minister Hervé Jamar op kop, die zelf migranten van het Maximiliaanpark in zijn huis heeft opgevangen. Ook de naweeën van het politieke conflict over de teruggestuurde Sudanezen zijn niet noodzakelijk een plus voor de regering. Nu ook cassatie het verzet tegen de vrijlating van een Sudanees heeft afgewezen, loopt het gespierde terugkeerbeleid tegen een harde grens.

Zou het daarom zijn dat de N-VA de communicatie nu al aan het verbreden is? Daagt het besef dat met elke migratierel en aangebrande vluchtelingentweet de partij een single-issue-imago begint te krijgen? Het viel op hoe snel Jan Spooren, de N-VA-pensioenexpert, de plannen van SP.A-voorzitter John Crombez vorige week bijtrad. Crombez wil iedereen een pensioen van 1500 euro garanderen, onder meer door de hoogste pensioenen te bevriezen – zijn beste idee in jaren: geen factuur maar een project. Ook in het felbesproken opiniestuk van Bart De Wever sloeg de N-VA de brug naar de sociale zekerheid. Als het goede nieuws blijft komen, en de terreur en de vluchtelingencrisis achterwege blijft, zouden het toch nog spannende verkiezingen kunnen worden.

Deze commentaar verschijnt woensdag 06/02 in Knack.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content