Akkoord over hervorming NMBS rond

© Belga

De hervorming van het spoorwegbedrijf is in kannen en kruiken. De nationale treinmaatschappij gaat van een drieledigde naar een tweeledige structuur.

Het kernkabinet is tot een akkoord gekomen over de hervorming van de NMBS. Het spoorwegbedrijf gaat van een drieledig naar tweeledige structuur. De NMBS-holding, die nu onder meer verantwoordelijk is voor het personeel, verdwijnt. De NMBS en Infrabel blijven wel bestaan. Infrastructuurbeheerder Infrabel blijft wel bestaan, maar zal meer achter de schermen spelen. De beheerder zorgt ervoor dat de infrastructuur in orde blijft.

De NMBS wordt verantwoordelijk voor alles wat de reiziger aanbelangt en moet gaan fungeren als aanspreekpunt voor de reizigers. Ook het beheer van de stations wordt de verantwoordelijkheid van de NMBS.

Interimkantoor voor personeel
De NMBS-Holding, die verantwoordelijk is voor personeelszaken, verdwijnt. Alles wat de medewerkers van het spoorwegbedrijf aanbelangt, wordt ondergebracht bij een soort sociaal secretariaat dat zowel voor NMBS als Infrabel zal fungeren. Er komt een soort van interimkantoor, die de uitwisseling van personeel zal coördineren.

De verantwoordelijkheid was het meest heikele punt van de hervorming. “De werknemers blijven dus aan de slag voor één grote werkgever, met behoud van loon en van het aantal jobs”, zegt Paul Magnette, Minister van Overheidsbedrijven.

Drie delen waren nefast voor stiptheid
Paul Magnette stuurde al geruime tijd aan op een hervorming van de Belgische spoorwegen. Hij wilde af van de drieledige structuur binnen het bedrijf, die volgens hem de stiptheid van de treinen en de tevredenheid van de reizigers niet ten goede kwam. Ook de schulden van het overheidsbedrijf werden er niet kleiner op.

De hervorming wordt in de loop van dit jaar doorgevoerd en zou vanaf 1 januari 2014 volledig in kannen en kruiken moeten zijn. Wie aan de top komt van het vernieuwde spoorbedrijf, is nog niet bekend. Het blijft voorlopig dus nog raden naar het lot van de huidige bestuurders Marc Descheemaecker (NMBS), Luc Lallemand (Infrabel) en Jannie Haeck (Holding). De benoeming van de nieuwe managers zou via een selectieprocedure gebeuren.

Overeenkomst was dringend nodig
Minister van Financiën, Steven Vanackere (CD&V), liet voor de zitting van de ministers nog weten dat alle partijen dringend tot een overeenkomst moeten komen. “Het is cruciaal voor de dienstverlening dat de NMBS verantwoordelijk wordt voor het geheel van de service

Ook volgens minister van Economie en Vicepremier Johan Vande Lanotte (sp.a) was het akkoord dringend nodig. “De voorbije weken werd er op drie verschillende manieren gecommuniceerd over de problemen bij de spoorwegen, en dat is niet goed.”

Vakbonden niet opgezet met voorstel
De bonden zijn weinig opgezet met het voorstel van de ministerraad. “Als dit te nemen of te laten is, zitten we met een zwaar probleem en komen er acties”, zegt Jean Pierre Goossens van ACOD Spoor. “Hoe kan er een akkoord zijn als wij niet betrokken zijn”, vraagt Luc Piens van de christelijke vakbond ACV-Transcom zich af.

Volgens Piens is er enkel sprake van een “politiek akkoord”, want de vakbond werd niet betrokken. “Dit is raar. Er werd ons feedback beloofd, maar dat is niet gebeurd. Nu blijkt er plots een akkoord te zijn”, zegt hij. De basis zal een beslissing nemen op 17 januari over het aanvaarden van het akkoord.

Schuldenberg van vier miljard euro Deze avond al staat er overleg gepland tussen de vakbonden en minister van Overheidsbedrijven Paul Magnette. ACV-Transcom hoopt dan ook opheldering te krijgen over de verdeling van de schuldenberg van de verschillende delen van het spoorwegbedrijf.
Volgens de bonden gaat het om een schuldenberg van vier miljard euro. Als de NMBS te zwaar belast wordt, dreigt de maatschappij in ernstige problemen te komen. In het akkoord dat de ministers van het kernkabinet deze ochtend hebben voorgesteld, wordt de schuld verdeeld volgens vier principes. Zo houdt het akkoord rekening met de Europese regelgeving inzake staatssteun, een verdeling zonder gevolgen voor de staatsrekening, een beperking van de totale omvang van de schuld en de waarborg dat elk onderdeel van het spoorbedrijf nog economisch levensvatbaar is.

“Geen mooie zwaan”
Ook de Franstalige vleugels van de spoorbonden zijn teleurgesteld in het akkoord. Dominique Dalne van de Franstalige christelijke vakbond noemt het plan “onaanvaardbaar”. “Dit plan houdt een fusie in van de holding met de NMBS. Men brengt twee lelijke eendjes samen en wil ons laten geloven dat het om een mooie zwaan gaat.”

“We zouden met de verschillende partijen in dit dossier normaalgezien samenkomen op 15 januari. Dat gaat niet door. Men had ook laten uitschijnen dat de kern pas na 15 september zou samenkomen. Er wordt niets meer gerespecteerd”, reageert Michel Abidissi van CSGP-Cheminots teleurgesteld.

“Hopen op goodwill”
De vakbonden lieten eerder, onder meer tijdens de verschillende stakingsdagen in 2012, al luidkeels hun ongenoegen blijken over het idee van minister Magnette om naar een tweeledige structuur te gaan. De bonden pleiten voor één NMBS-blok, zoals de spoorwegstructuur eruit zag voor 2005. Zij willen een eengemaakt en duidelijk personeelsbeleid. Met de aparte personeelscel tussen de NMBS en Infrabel, hoopt het kernkabinet toch tegemoet te komen aan hun eisen.

Vande Lanotte hoopt op goodwill bij de vakbonden. “Of er een staking van komt, dat weet je nooit, maar wij zijn er wel van overtuigd dat we tot een goede tekst zullen komen.”Minister Vanackere is scherper voor de bonden: “Het stakingsrecht bestaat, maar de bonden moeten beseffen dat dit enkel in uiterste nood gebruikt mag worden.”

Wat met Magnette? Paul Magnette, verantwoordelijk voor de spoorwegen als minister voor overheidsbedrijven, maakte na de verkiezingen van 14 oktober bekend pas de burgemeesterssjerp van Charleroi te omgorden als het heikele dossier over de structuur van de spoorweg van de baan was. Wanneer hij die sjerp effectief zal omgorden, nu het dossier rond is, en wie hem opvolgt als minister van Overheidsbedrijven, is voorlopig nog niet bekend.

Politieke reacties
Uit politieke hoek blijven de reacties op het akkoord niet uit. Meerderheidspartijen sp.a en Open Vld zijn tevreden met het akkoord en maken zich sterk dat de hervorming tot een betere dienstverlening en stiptere treinen zal leiden. “Het is goed dat die geldverslindende holdingstructuur verdwijnt. Zo komt er meer geld vrij om de dienstverlening te verbeteren.”

Volgens oppositiepartij N-VA is er van een echte hervorming dan weer geen sprake. “Het blijft een drieledige structuur”, reageert Kamerlid Steven Vandeput.Vlaams Belang vindt dan weer dat de reiziger opnieuw de dupe zal zijn. “Het is echter nu al duidelijk dat naast deze nefaste tweeledige structuur er nog steeds
zal gewerkt worden met een aparte schoonmoederstructuur voor het personeel, HR-Rail”, aldus Kamerlid Tanguy Veys.

De vraag stelt zich volgens hem hoe de jaarlijks stijgende schuld zal worden aangepakt en wat de gevolgen zullen zijn voor de reiziger, die andermaal de dupe van de hervorming dreigt te worden. Het Vlaams Belang is steeds voorstander geweest van een eenheidsstructuur voor de NMBS. Ook in de omringende landen werden er reeds stappen ondernomen (Duitsland) of zijn er plannen (Nederland, Frankrijk) om te gaan naar een eenheidsstructuur. Dergelijke structuur wordt trouwens ook aanvaard door de Europese Commissie, is dus niet in strijd met de concurrentieregels en biedt voldoende garanties voor andere spoorwegoperatoren, aldus Veys.

(EA/RDM)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content