5 tips voor de N-VA om te scoren in een debat als Bart De Wever niet mee aan tafel zit

Jan De Meulemeester, politiek journalist bij VTM, stelt vast dat N-VA niet altijd even goed scoort in debatten als voorzitter Bart de Wever niet mee aan tafel zit. 5 tips voor N-VA om beter te scoren in een debat. Of zijn het 5 aandachtspunten waar andere partijen hun voordeel mee kunnen doen?

Het intrigeert hoe de N-VA tijdens twee grote studentendebatten uit de bocht gaat, hoewel het doorgaans zo sterk en vinnig communiceert, schrijft Jan De Meulemeester, politiek journalist en campagnewatcher bij VTM Nieuws. Hij stelt 5 nijpende vragen aan N-VA en formuleert 5 antwoorden.

De N-VA moet zich schrap zetten voor het derde grote Vlaamse studentendebat, begin maart aan de KULeuven. De vorige twee keren heeft de partij er enkel stemmen aan verloren. Sommige Vlaams-nationalistische mandatarissen lijken te vroeg victorie te kraaien. Er stelt zich minstens een kwestie van goede voorbereiding.

Dat we Bart De Wever niet meer gaan zien op die studentendebatten is helemaal niet het gevolg van een recent doktersvoorschrift. Sowieso hanteerde de partijtop al lang niet meer het beleid hem te sturen. Waar is de tijd dat de N-VA-leider de hele aula op de hand kreeg? Die tijd is noodgedwongen weg. Anderen zullen plaatsvervanger zijn. Uit het vuistje: een Peter De Roover kan dat – heb ik ook zien gebeuren. Maar hoe dan ook: elke N-VA-spreker op deze kopstukkendebatten met andere voorzitters en boegbeelden, zal als ‘vervanger’ gepercipieerd worden, en die vervanger, die heeft veel werk.

De hoogdringendheid van een helder discours, de kwetsbaarheid van het huidig succes, leeft bij het dozijn partijtoppers – van een Bart De Wever over een Zuhal Demir tot een Theo Francken. Maar ook anderen – en vooral de vele nieuwelingen – moeten uit de comfort zone van de peilingen treden, en de strijd aanvatten, op leven en dood, met gepaste wapens. De Vlaamse Beweging zal haar historische slag niet winnen, achterover leunend, vanuit de nu al schijnbaar binnengehaalde zetel.

Hilariteit

Het intrigeert hoe een partij die doorgaans zo sterk en vinnig communiceert, tijdens grote debatten de duimen moet leggen voor de tegenstander. Ik spreek dan als toeschouwer, die al heel wat gespreksavonden heeft bijgewoond, waaronder het grote studentendebat aan de KULeuven eind vorig jaar, en ook als moderator van het groot debat aan de Antwerpse universiteit pas nog.

Rob Van de Velde (N-VA)
Rob Van de Velde (N-VA)© Belga

En ik ben niet de enige die zich erover verbaast. Het verslag op de nochtans N-VA-vriendelijke opiniewebsite Doorbraak titelt: ‘Verkiezingsdebatten: N-VA heeft een probleem.’ Ook de website van de VRT-redactie heeft het over Antwerps schepen Rob van de Velde, die maar niet uitgelegd kreeg hoe zijn partij een sociaal-economische herstelregeling wil, die ook het confederalisme uitvoert. De Open VLD – nochtans in mineur in peilingen – toonde hem met Bart Somers alle hoeken van de zaal.

Doorbraak besluit: ‘Het discours van Van de Velde – en bij uitbreiding de N-VA – hield geen steek, geeft opponenten open doelkansen, en zorgt voor algemene hilariteit bij het publiek.’ De VRT schrijft: ‘Op de vraag of de N-VA ook in een regering stapt zonder tweederdemeerderheid (en dus een staatshervorming), komt er ook na meermaals aandringen geen duidelijk antwoord.’

Jolijt

Nochtans overtuigt de N-VA in de laatste peiling van VTM-Nieuws een derde van de Vlamingen. Maar in de intellectuele arena van een studentenaula blijkt het moeilijker scoren. Misschien ligt dat aan de aard van de casting: de N-VA zit al gauw in het een-tegen-allen-scenario. Maar als dat dan al zo is – deels door de framing van de partij zelf – moet de N-VA-spreker daar dan niet beter op anticiperen?

Wouter Beke
Wouter Beke© Belga

De nationale communicatie slaagt erin een hypothetische Vlaamse CD&V-N-VA-as te smeden. Dat doet de Vlaming-van-de-rechtse-onderstroom dromen van een haalbare CDU-meerderheid met Kris Peeters en Bart De Wever. Maar op het laatste debat verbrandt de N-VA alle bruggen met kingmaker Wouter Beke, die zich geweldig irriteerde, en er zelfs een beetje over ging: ‘U zal nooit een partner vinden’ en ‘Met u wordt het geen 500 dagen onderhandelen, maar 1500 dagen’ riep hij Van de Velde toe.

Gênant

Grootste pijnpunt: debaters van de N-VA worden te vaak afgerekend op hun… kennis. Louter de objectieve feiten, de cijfers. Die je dus gewoon had kunnen instuderen. Dat doorbreekt op zo’n moment de dynamiek van het intellectuele spel, want een minister of ervaren tegenstrever moet telkenmale onderbreken met meer accurate data en analyses. Plots is het geen ideeënstrijd meer, maar een gênant intermezzo, vaak de preambule van een applaus voor de N-VA-tegenstander.

Vragen én antwoorden

Op woensdag 12 maart vindt in de grote Leuvense Pieter De Somer-aula het volgende grote studentendebat plaats, georganiseerd door de studenten Rechten van het VRG – een klassieker in Leuven, en het moet het grootste en beste debat van de KULeuven zijn, waarop ook massamedia zijn uitgenodigd.

Misschien denken N-VA-debaters beter eens na over volgende vragen en komen de daaropvolgende simpele vuistregeltjes van pas.

De vragen

Dit zijn de vragen waarop geen antwoord kwam tijdens de vorige studentendebatten. Vragen die zich ook in maart opdringen.

1. Confederalisme?

Stel, de N-VA haalt de gewenste tram 3, met dertig procent: welk concreet engagement verwachten jullie van de andere partijen richting confederalisme?

2. Als de CD&V zegt: ‘wij gaan voor een gewone meerderheid.’ ligt die partij dan nog in het midden van uw gegeerde bed?

3. Quid tweederde meerderheid?

Volstaat de gewone meerderheid voor die sociaal-economische herstelregering? Of betekent het complementaire confederalisme de noodzaak van een tweederde meerderheid? En moet dat dan met de PS – noodgedwongen?

4. Volstaat artikel 195, de ’tsjeeventruc’ van CD&V om alle mogelijkheden qua staatshervorming open te houden?

5. De rekening. Zal een werkende Vlaming dankzij jullie inderdaad genieten van 1. een beter loon 2. een beter pensioen 3. een dalende staatsschuld 4. betere sociale bescherming voor iedereen en 5. een kleinere overheid 6. die toch meer performant is?

Hoe betaalt u dat? Dan is wiskunde nodig, vertaald naar een groot publiek. Speerpunten richting de falanxen van de meerderheid. Tegen de knowhow van kabinetten, die de finesses van de Belgische financiële keuken kennen, is een simpele slogan niet opgewassen.

De tips:

1. Neem de waarschuwingen van uw voorzitter ter harte

Bart De Wever riep na de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 zijn mandatarissen op tot bescheidenheid. Op de nieuwjaarsreceptie van dit jaar waarschuwde hij voor de aanvallen en scud-raketten die dit verkiezingsjaar zullen volgen. Die raketten bestaan inderdaad: deze week werd Van de Velde meermaals getorpedeerd door Beke en Somers. Net de twee waarmee een gezamenlijke meerderheid de socialisten kan uitsluiten – dat is de Antwerpse droom van De Wever, de ‘Nieuwe Vlaamse Lente.’

2. Een gewond dier is gevaarlijk

Partijen als Open VLD, Vlaams Belang en CD&V verliezen al jaren kiezers aan de N-VA. Zij bloeden, en bloedend stappen ze de arena in, op leven en dood. N-VA-debaters moeten zich daarom meer dan wie dan ook in het harnas hijsen: de tegenstander is hongerig, en wie honger heeft staat op scherp.

De slagen komen van links en rechts, boven en onder de gordel, in your face. ‘Toch niks meer te verliezen’ lijkt het bij de anderen te zinderen; die doen dus desnoods aan kamikaze, zoals het Vlaams Belang, die een ware zelfmoordeenheid is geworden. En daar een vorm van sympathie mee opwekt.

3. De zotskap

‘De andere’ zal u afdoen als incompetent. Klassieke partijen appelleren in deze debatten naar een zekere hang bij de toeschouwer naar stabiliteit, naar normaliteit, naar crisis-moeheid. Barack Obama weet de Tea Party te ridiculiseren door haar af te doen als incompetent. De N-VA wordt door de andere sprekers op dezelfde manier in de abnormaliteit geduwd. Dus: studeren, en dan pas spreken. Leg op steekkaarten een batterij argumenten aan, die elke spreker eenduidig hanteert. Ken de congresteksten uit het hoofd. Reciteer de berekeningen. Onthoud de cijfers.

4. Doe normaal, mààr: durf ook dromen

Met ‘normaal’ spreken, doen en zijn kan je scoren. Duitsers stemden bijvoorbeeld massaal op Angela Merkel, das Mädchen: hoe ‘normaal’ kan je zijn, in alle opzichten? François Hollande won er in Frankrijk als ‘Monsieur Normal‘ verkiezingen mee. En dat is net wat De Wever al anderhalf jaar met zijn burgemeesterschap wil bewijzen: dat hij wél normaal is. Dat hij niet de onbetrouwbare straatvechter is die de anderen van hem willen maken. Dat hij wel een grote entiteit kan besturen zonder al te veel te polariseren. Daar valt van te leren.

Tegelijk hoeft normaal niet saai te zijn – ook dat leert het burgemeesterschap van De Wever. Verkiezingen gaan ook over hoe het zou moeten zijn, niet alleen over hoe het is. Het volstaat dus niet meer om bij elke vraagstelling de riedel gemiste kansen van de huidige federale regering af te serveren. De vragen zullen gaan over: waar gaan we heen? Antwoord daarop. Mensen stemmen ook op dromen. Niet alleen op problemen.

5. Knuffel de CD&V, mààr: Kris is niet perfect

De christendemocraten zitten lichtelijk verveeld met de amoureuze signalen van N-VA ten aanzien van boegbeeld Kris Peeters. Er is de latente boodschap ‘dat het met Kris perfect is’, waardoor het Vlaams beleid geen issue is in deze kiesslag, zodat de N-VA volop kan scoren op het federale, terwijl de CD&V dat pijnlijk moet verdedigen. En tweedes lijkt de sympathie voor Peeters zo groot, dat het voor kiezers aannemelijk wordt dat hij sowieso nog eens MP zal zijn. En dus geen steun meer nodig heeft. Dat ze gerust op iets anders kunnen stemmen. Op de N-VA bijvoorbeeld.

Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) en Bart De Wever (N-VA)
Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) en Bart De Wever (N-VA) © Belga

Tegelijkertijd is de Vlaamse regering niet heilig (meer). Waar niks mis mee is. Maar wie te laat was op het debat, waaronder bijna ikzelf, was dat door de Vlaamse files. Tot pakweg midden vorig jaar kwam de Vlaamse N-VA-regering nog weg met het aura van de onfeilbaarheid. Dat elan is weg. Verwijzen naar de het beleid van Kris Peeters als bewijs van Vlaanderens’ socio-economische en bestuurlijke superioriteit, valt niet meer op vruchtbare bodem.

Ik kijk uit naar het treffen in Leuven. Samen met de honderden benieuwde studenten, bloggers, Wetstraatwatchers en aanwezige journalisten.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content