Mercedes-Benz is terug van weggeweest. Dankzij een indrukwekkend modellenoffensief én de implementatie van innovatieve technologieën is de oudste autoconstructeur goed op weg om opnieuw de nummer één onder de Duitse premiummerken te worden. Dat is mede de verdienste van Wolfgang Weber (61), sinds 2003 verantwoordelijk voor onderzoek en ontwikkeling. In een exclusief gesprek met Knack.be becommentarieert hij verleden, heden en toekomst.
De ontstaansgeschiedenis van de auto gaat terug tot 1885. Ene Carl Benz bouwde toen een driewieler mét benzinemotor, drie jaar later reed zijn vrouw Bertha met de Motorwagen van Mannheim naar Pforzheim, over een afstand van zo’n 80 km. De daaropvolgende Benz Velo telde al vier wielen en geldt als de eerste in serie geproduceerde auto op vier wielen. In 1929 fusioneerde Benz met het bedrijf van zijn concurrent Gottlieb Daimler die zijn automodellen onder de voornaam van zijn dochter Mercedes op de markt bracht. De fusie leidde tot het ontstaan van de merknaam Mercedes-Benz die ondertussen synoniem is van topkwaliteit en technologische vernieuwing.
Grootheidswaanzin leidde Mercedes naar de rand van de afgrond
Vanaf midden de jaren negentig ging het plots bergaf met Mercedes-Benz, als gevolg van de grootheidswaanzin van de toenmalige topman Jürgen Schrempp. Die wilde, kost wat kost, de nummer één in de wereld worden. Hij kocht onder andere het noodlijdende Chrysler, om enkele jaren later zelf bijna kopje onder te gaan.
De wederopstanding nam meer tijd in beslag dan eerst gedacht, maar sinds enkele jaren is Mercedes-Benz terug van weggeweest. Nog staat BMW op nummer één, maar achtervolger Mercedes-Benz verkleint zijn achterstand in snel tempo. 2015 werd afgesloten met de beste verkoop- en winstcijfers ooit, de resultaten voor het eerste kwartaal 2016 bevestigen de positieve trend. Desondanks blijft een herstel van het aandeel op de beurs van Frankfurt uit.
Auto-industrie is op een keerpunt aanbeland
Wie gedurende 130 jaar de toon aangeeft, speelt af en toe een valse noot. Dat is des mensen. Belangrijk is dat je leert uit je fouten. Mercedes-Benz heeft lang alles zelf willen doen onder het motto ‘wat we zelf doen, doen we beter’. Hoe zit dat nu? Wij vroegen het aan Dr. Wolfgang Weber (61), lid van de topdirectie. Na zijn ingenieursopleiding bleef hij nog een tijdje verbonden aan de universiteit van Stuttgart als wetenschappelijk medewerker om vervolgens aan de slag te gaan bij Mercedes-Benz. Daar maakte hij snel carrière op zeer uiteenlopende posten, van ontwikkelaar van nieuwe motoren klom hij op tot grote baas van de Mercedes-fabriek in Rastatt. De grootste stap voorwaarts kwam er in 2003 met zijn benoeming tot lid van de Vorstand, verantwoordelijk voor het departement ‘onderzoek en ontwikkeling’ van Mercedes-Benz. In feite behoort hij tot de top-drie van het concern. Het is mede zijn verdienste dat Mercedes-Benz zijn achterstand op technologisch vlak in de jaren tweeduizend heeft omgebogen in een voorsprong nu. Een begenadigde redenaar is hij niet, maar in debatten en interviews blinkt de sympathieke topmanager uit door zijn deskundige én overtuigende uitleg, af en toe gekruid met een kwinkslag.
Wolfgang Weber: “De automobiel heeft de voorbije 130 jaar een lange weg afgelegd. Al die tijd heeft Mercedes een pioniersrol vervuld, tot op vandaag. De voorbije tien jaar is onze sector in een sterke stroomversnelling terechtgekomen, de kaarten zijn door elkaar geschud en sectorvreemde ondernemingen tonen ambities op ons terrein.”
De evolutie is uitgemond in een revolutie?
Wolfgang Weber : “Mijn job en die van mijn medewerkers bestaat erin in de toekomst te kijken, om zo tijdig en gepast te kunnen anticiperen op evoluties die zich soms onzichtbaar voltrekken. Wij houden constant de vinger aan de pols, niet enkel in Duitsland en Europa, maar in de hele wereld. Wij wisten dus van de ingrijpende veranderingen die op komst waren, toch zijn wij verrast door de hoge snelheid waarmee de wereld zich de voorbije tien jaar heeft ontwikkeld tot een global market. Kijk naar de ontwikkelingen in Azië: China is in no time uitgegroeid tot onze grootste afzetmarkt. Punt twee: door de opwarming van de aarde zijn duurzaamheid en zero-uitstoot een zeer belangrijk thema geworden. Dat geldt evenzeer voor connectiviteit en autonoom rijden. Punt drie: als global player zijn we het aan ons zelf verplicht onze productportfolio in alle richtingen uit te breiden. Daardoor zijn we nu prominent aanwezig in alle belangrijke marktsegmenten met meerdere premiumproducten. Dat is nodig om een jong publiek te kunnen begeesteren dat straks misschien een S-klasse koopt. We zijn daar prima in geslaagd, dankzij de nieuwe A-klasse én de nieuwe designlijn van het merk die inmiddels consequent is doorgetrokken naar alle modellenreeksen. Een autoconstructeur is dus op meerdere terreinen tegelijk actief; een traditierijk merk als het onze moet ook leren om te gaan en rekening te houden met de veranderde samenstelling van zijn klantenbestand en met de leef- en denkwijze van de nieuwe doelgroepen die het wil bereiken. Dat vereist, naast nieuwe producten, ook een omstelling van de communicatie. Er is de voorbije tien jaar veel gebeurd, maar kijk ik naar de toekomst, dan staan we nu aan de vooravond van een revolutie op het vlak van mobiliteit. De komende vijf jaar zullen we meer technologische innovaties en meer maatschappelijke veranderingen beleven dan grofweg de voorbije vijftig jaar samen. We zijn op een keerpunt in de geschiedenis aanbeland.”
Wat moeten we ons daar concreet bij voorstellen?
Wolfgang Weber : “De auto van de toekomst zal geen schadelijke uitlaatgassen meer uitstoten, zal niet meer botsen en zal zelfstandig rijden, ook in complexe verkeerssituaties. In feite bestaat die auto van de toekomst al, het volstaat de mogelijkheden van de nieuwe E-klasse op het vlak van alternatieve aandrijving, digitalisering, connectiviteit en autonoom rijden in ogenschouw te nemen. De doorbraak van de honderd procent elektrische auto laat langer op zich wachten dan oorspronkelijk gedacht, dat is zo. Het goede nieuws is dat op korte termijn de actieradius spectaculair zal vergroten tot 400 à 500 km, terwijl de accu’s kleiner, lichter, krachtiger én goedkoper worden. Technologisch zitten we op schema, de stroomversnelling moet nu van de politiek komen. In sommige landen kent de overheid al fiscale stimuli toe, doet ze verkeerstechnische ingrepen en aanpassingen en voert ze infrastructuurwerken uit om het gebruik van e-auto’s te stimuleren. Spijtig genoeg worden die initiatieven onvoldoende gecoördineerd en gestroomlijnd op een supranationaal niveau. We hebben intussen ook geleerd dat je niemand kunt verplichten om een milieuvriendelijke auto te kopen, als de randvoorwaarden niet overeenstemmen met de verwachtingen. Ik vind ook dat we elektromobiliteit teveel vanuit een economisch en/of gezondheidsoogpunt bekijken terwijl e-drive ook enorm veel rijplezier oplevert – maar niemand die dat weet. Ik heb ook moeite met de kritiek dat zelfstandig rijden afbreuk doet aan het rijplezier. Autonoom rijden is in de eerste plaats bedoeld om de veiligheid en het gebruiksgemak te verhogen; een computergestuurd systeem maakt in principe nooit fouten en blijft de klok rond aandachtig en fit. Het systeem biedt het voordeel dat ik onderweg naar het werk het stuur uit handen kan geven om mijn mails te lezen of een telefoongesprek te voeren. Op ieder moment kan ik het stuur overnemen, om op mijn eigen tempo verder te rijden. Autonoom rijden is geen must maar een opportuniteit! De technologie staat op punt, het is wachten op een wettelijk kader dat rechtszekerheid biedt en de verantwoordelijkheden afbakent. Het groen licht moet van de overheid komen.”
Mercedes-Benz staat erom bekend alles zoveel mogelijk zelf te willen doen. Maar Is dat, gezien de enorme uitdagingen die op de autosector afkomen, nog een haalbare kaart? En hoe schat u de kansen in van sectorvreemde merken om door te dringen op de automarkt?
Wolfgang Weber : “Lang voor dat er sprake was van Apple, Google en Tesla beschikte Mercedes-Benz over een onderzoekscentrum in Silicon Valley. We hebben er trouwens samengewerkt met Tesla en andere bedrijven. Mercedes-Benz staat erom bekend dat het alles op alles zet om constant topkwaliteit te kunnen afleveren, vandaar onze slogan… Het beste, of niks! Slagen onze ingenieurs en medewerkers erin om die topkwaliteit in eigen huis te realiseren, dan doen we dat. Bieden toeleveranciers een toegevoegde waarde, dan doen wij op hun expertise beroep. Op voorwaarde dat de kosten/batenverhouding in orde is. Of Tesla en Co. een bedreiging vormen voor de traditionele automerken? De sectorvreemde merken hebben bewezen dat zij op hun vakgebied bijzonder succesvol tewerk gaan. We weten ook dat zij financieel sterk staan. In die zin verdienen zij alle respect en kunnen wij van hen leren. Maar ik geloof niet dat zij een ernstige bedreiging vormen voor de gevestigde waarden in onze sector. Auto’s bouwen is een zeer ingewikkeld proces, dat enorm veel ervaring en kennis vereist – van laag tot hoog. Een ketting is maar zo sterk als de zwakste schakel. Daar hebben de nieuwkomers ondertussen ook ervaren, vandaar dat zij almaar meer aansluiting zoeken bij die gevestigde waarden. Ook op dit vlak staat er de komende vijf jaar veel te gebeuren.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
