Arte Povera in Athene

Is er een relatie tussen Arte Povera en de huidige crisissituatie in het Hellas dezer dagen? De Griekse kunstenaar Jannis Kounellis bewijst het met een tentoonstelling in Museum van Cycladische kunst.

Kounellis (Piraeus, 1936) is een van de belangrijke vertegenwoordigers van de Arte Povera, een kunstrichting die zich per definitie uitdrukt met “armzalige” middelen. De adepten gebruiken afval en ander waardeloos materiaal zoals Joseph Beuys met zijn werken in vilt en vet. De Griek van zijn kant bedient zich van stalen buizen en platen, stenen, sakgoed, kolen en roet. Bij een tentoonstelling in Rome gebruikte hij levende paarden waarmee hij het geïnstitutionaliseerde kunstcircuit op de helling plaatste. Hij liet fakkels of kaarsen branden waarvan de rook en roet de wanden van de galerie of het museum omtoverde met hallucinante sporen. Hij gebruikte ook replica’s van oude Griekse bustes om aan te tonen en te refereren naar de betwistbare identificatie van personen. Om maar te zeggen dat hij een hele boel dingen in vraag wilde stellen.

Wat hij nu in Athene toont is een verzameling van gevonden voorwerpen die hij zocht op afvalhopen en rommelmarkten. Die voorwerpen dragen de geschiedenis van de locus en zijn voor hem van evenveel betekenis als de plaats zelf. De zwarte overjassen die vaak in het werk voorkomen, en ook hier, symboliseren de kunstenaar zelf of de toeschouwer. Of nog de kleine man die, zoals Chaplins’ zwerver van onze tijd zijn weg zoekt in de troebele tijd die o.m. Griekenland meemaakt.

Zijn kunst en zeker deze tentoonstelling kunnen we lezen als een provocatie, een actuele zedenschets en hij zegt zelf dat op dit cruciale moment van de Griekse geschiedenis het eigenlijk onmogelijk is om in de hoofdstad van zijn land een kunsttentoonstelling te organiseren. Het is zijn antwoord op de economische en financiële crisis die door de jongste verkiezingen de situatie van het land nog problematischer deed worden. De vraag “Kan de kunst de wereld redden” wordt hier wel heel scherp gesteld.

Ludo Bekkers

Tentoonstelling ” Jannis Kounellis”, Athene, Museum van Cycladische kunst, nog tot 30 september.