Alsof er niets is gebeurd

De crisis is nog niet achter de rug of we zien al opnieuw dezelfde misstappen die mee de crisis hebben veroorzaakt. Ondertussen bouwden de overheden grote tekorten op. Maar wie ligt daar wakker van?

Het was een klein stukje op pagina 16 in de beurskrant De Tijd: ‘Beleggers lusten weer subprime’. Blijkt dat beleggers de verpakte rommelkredieten hebben herontdekt en dat is opmerkelijk, want het waren net die rommelhypotheken die de wereldwijde kredietcrisis hebben uitgelokt. Na het uitbreken van de crisis vloeide er heel wat inkt over die herverpakte rommelkredieten, waarvan niemand nog precies wist wat er eigenlijk in zat en wat ze waard waren. Vandaag stroomt het belleggersgeld er opnieuw naartoe.

Door de kredietcrisis werd ook duidelijk dat de ratingbureaus tekortgeschoten waren: ze hadden de herverpakte kredieten een hoge rating meegegeven en ze dus als zeer veilig bestempeld, met als gevolg dat velen op basis daarvan blindelings de rommelkredieten aanschaften. Er werd schande gesproken over het amateurisme van de ratingagentschappen. Vandaag zijn ze helemaal terug. Er wordt met argusogen gevolgd of de ratingagentschappen de kredietwaardigheid van bijvoorbeeld Griekenland of Portugal niet verlagen. En als dat dan gebeurt, veroorzaakt dat grote schokgolven op de financiële markten. De ratingagentschappen zijn opnieuw het orakel van de financiële markten.

Door de kredietcrisis werden er ook steeds meer vragen gesteld over de hoge bonussen voor de toplui van financiële en andere ondernemingen. Door die bonussen hadden de managers vooral oog voor hun eigen winst op korte termijn, en minder voor het belang van de onderneming op lange termijn. En wat zien we nu? De bonussen zijn terug, ook bij de banken die een dik jaar geleden nog een beroep moesten doen op overheidsgeld om overeind te blijven. Deutsche Bank bijvoorbeeld gaat 2,2 miljard euro aan bonussen uitkeren en ook BNP Paribas, dat Fortis overnam, zal opnieuw bonussen storten.

De terugkeer van de herverpakte hypotheken, ratingagentschappen en bonussen geven aan dat er weinig of niets geleerd is uit de kredietcrisis. Doodleuk wordt de draad weer opgenomen, alsof de ergste crisis sinds de jaren 1930 ons niet allemaal heeft verarmd. Het is opnieuw business as usual, mét de uitwassen.

Maar de overheden zitten nu wel opgezadeld met torenhoge schulden. Ons land kampt met een tekort van 20 miljard euro, weliswaar niet alleen door de crisis maar ook als gevolg van structurele problemen. Of dat tenminste ernstig genomen wordt? Ook dat is zeer twijfelachtig. Want toen de regering-Leterme II vorige maand de begrotingscontrole hield, gaf ze het signaal af dat alles rozengeur en maneschijn was. Ze beweerde dat er dankzij de extra economische groei geen nieuwe maatregelen nodig waren. Ze ging niet op zoek naar besparingen en deelde zelfs 140 miljoen euro uit aan brandweer, politie, werk en asielzoekers. Het bedrag werd niet gebruikt voor schuldafbouw. En ondertussen blijft het wachten op ingrijpende hervormingen die broodnodig zijn. Wat met de pensioenen, wat met de sociale zekerheid? Door de echte beslissingen uit te stellen tot na de verkiezingen van 2011 verliezen we kostbare tijd. Niets gebeurt. Alsof er niets is gebeurd.

(Ewald Pironet)