Aanbeveling voor Pascal Smet: Voor 250 euro een all-in eerste jaar middelbare school

Het eerste jaar van de middelbare school is op vele plekken schandalig veel te duur, vindt Inga Verhaert (SP.A).

Het einde van de zomer, dan mag ik met enkele lijsten naar de winkel om schoolspullen te halen. De ene lijst al wat uitvoeriger dan de andere, met één kenmerk gemeen: mijn jongens blijven liever thuis. Een comfortabele deal. Zij hoeven niet mee op die – “Mam, winkelen is saaaaai” – calvarietocht. En ik heb geen gejengel aan m’n hoofd als ik voor de afgeprijsde versie van de geodriehoek kies. (Heeft er trouwens nog iemand in de smiezen dat geodriehoeken elk jaar weer verdwijnen op school?)

Geen gejengel, da’s een hele luxe. Zo was ik getuige van een scène zoals er zich rond deze tijd wellicht elf-en-dertig per dag afspelen. Moeder van half de 40, gestrest en duidelijk geïrriteerd, herhaalt op monotone wijze tegen haar zoon van ongeveer 12 dat zijn boekentas van vorig jaar nog prima is. En dat de Angry Birds-versie écht niet noodzakelijk is om op de nieuwe school te starten. Beetje verderop eenzelfde repliek over pennenzakken. Waarop het gejengel in toonhoogte stijgt tot iedereen omkijkt.

Ik vraag me al langer af waar het spreekwoord “een kinderhand is gauw gevuld” vandaan komt. Want zo gauw is de hand van een 12 à 13-jarige echt niet vol. Bij de eerste twee jaren middelbaar komen heel wat spullen en kosten kijken. De Koning Boudewijn Stichting maakte er in 2009 een studie over.

Er is geen reden om te denken dat de prijzen sindsdien gedaald zijn. Ouders van leerlingen in de eerste graad krijgen heftige facturen te slikken. Bedragen van 900 euro zijn geen uitzondering. En dan is het nog maar de vraag of daar werkelijk álles in zit. Da’s meer dan voor een jaar hogeschool of unief!

De mensen van VOKA riepen laatst nog dat ons hoger onderwijs te goedkoop is – “Het inschrijvingsgeld moet de Ipad-prijs volgen, die kunnen studenten toch ook allemaal kopen”. Ze vergissen zich. Ons hoger onderwijs is niet te goedkoop. Maar het eerste jaar van de middelbare school is op vele plekken schandalig veel te duur.

Bij de provincie Antwerpen heb ik in 2011 een werkgroep bij elkaar geroepen van scholen uit alle netten. Om samen een jaar lang te werken aan kostenbeheersing op school. Specifiek voor die eerste graad. Dat werk was intensief en moeilijk. Maar ook zeer beloftevol. Zonder gêne hebben leraren, directies, boekhouders en het ministerie van onderwijs gepraat over de noodzaak van die kostenbeheersing. Het resultaat: een aantal beleidsaanbevelingen voor directies, inrichtende machten, ouders en de minister van onderwijs.

Er werden veel praktische tips uitgewisseld. Over een domiciliëring bijvoorbeeld. Ouders betalen dan maandelijks een kleiner bedrag i.p.v. één of twee keer per jaar een grote som. Voor uitstappen in de nabije omgeving, voor tweedehandsboeken. De tips zijn geen kernfysica, maar wel hanteerbaar. Nu gaan we de groep scholen nog uitbreiden en de beleidsvoorstellen verfijnen.

De minister van onderwijs, Pascal Smet (SP.A), krijgt de reeks aanbevelingen alvast mee om er ook op Vlaams niveau mee aan de slag te gaan. Leg bijvoorbeeld een vaste kostprijs per studierichting vast. Ga na of de tarieven die scholen per opleiding opgeven ook echt gevolgd worden.

De provincie Antwerpen is inrichtende macht van een vijftal grote scholen technisch en beroeps. We willen tegen september 2013 klaar staan met een maximumfactuur voor onze eerste graad. Eventueel samen met de partners in onze scholengemeenschap. We willen voor 250 euro een all-in eerste jaar. Het stedelijk onderwijs in Antwerpen deed het al voor. Wij willen het nu realiseren inclusief meerdaagse uitstappen.

Dit is belangrijk. Omdat ons onderwijs voor iederéén toegankelijk moet zijn. Omdat we zeker geen extra drempels moeten opwerpen voor jongeren die een technische of beroepsrichting willen volgen. (Veiligheidsschoenen, werktuigen, koksmessen, …het kost nu eenmaal meer dan een handboek Griekse grammatica.)

Maar het is vooral belangrijk voor die jongen van 12. Hij begint straks aan een groot avontuur: de middelbare school. Daar moet hij onder gelijken zijn, met dezelfde kans op succes. Hij moet er gestimuleerd en geïnspireerd worden om zich helemaal te ontplooien.

Niet van meet af aan apart, anders zijn. Omdat zijn mama toevallig niet het budget heeft dat de school wenselijk acht voor “haar” publiek.

Inga Verhaert SP.A-gedeputeerde van onderwijs voor de provincie Antwerpen