De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Sigmar Gabriel (SPD) maakt zich zorgen over de toekomst van Europa.
Laten we 2018 beginnen met een blik op de toekomst: hoe zou de Duitse buitenlandpolitiek er in 2028 kunnen uitzien?
Sigmar Gabriel: Ik hoop dat ze dan een onderdeel zal zijn van een Europese buitenlandpolitiek. Zelfs een krachtig land als Duitsland zal pas een stem in de wereld hebben als die stem deel uitmaakt van een Europese stem.
Wat moeten de zwaartepunten zijn in die Europese buitenlandpolitiek?
Gabriel: Op waarden als vrijheid, democratie en mensenrechten mogen we niet afdingen, maar de politicoloog Herfried Münkler heeft wel gelijk: als we alleen onze waarden centraal stellen, zullen we in een keiharde wereld van belangenvertegenwoordigers geen succes hebben. We zullen méér moeten doen. In een wereld vol vleeseters hebben vegetariërs het moeilijk.
Europa zal méér moeten doen dan alleen zijn waarden centraal stellen
Duitsland heeft zich die politieke hardheid niet eigen gemaakt.
Gabriel: In het verleden konden we terugvallen op de Fransen, de Britten en vooral de Amerikanen om onze belangen in de wereld mee te verdedigen. We hebben de rol van Amerika als politieagent van de wereld dikwijls op de korrel genomen, vaak ook terecht. Maar vandaag zien we wat er gebeurt als de Amerikanen die rol niet meer willen opnemen: andere machten springen dan onmiddellijk in het vacuüm. In Syrië hebben Iran en Rusland dat gedaan, in de handelspolitiek is het China geworden.
Moet Europa meer gevreesd worden?
Gabriel: Nee, integendeel. Landen die met ons samenwerken moeten zich veiliger voelen dan wanneer ze met niet-democratische regimes in zee gaan.
Hoe kijkt het buitenland naar het feit dat er in Duitsland nog geen regering is gevormd?
Gabriel: Ik hoor verschillende dingen. Er is zeker bezorgdheid over de vraag of Duitsland nog wel zo stabiel is, ja. Ik deel die bezorgdheid niet: economisch en politiek is ons land zeer stabiel. Er zijn landen met functionerende regeringen waar de instellingen niet werken. Bij ons is het eerder omgekeerd.
Ik ben vooral bezorgd over Europa. We hebben het geluk dat Frankrijk een pro-Europese president heeft, maar al in 2019 komen de volgende Europese Parlementsverkiezingen eraan. De vraag is dan of de pro-Europese partijen een geloofwaardig aanbod hebben tegenover de anti-Europese krachten, zowel aan de linker- als aan de rechterzijde.
Ondertussen laat bondskanselier Angela Merkel president Emmanuel Macron al maanden op antwoorden wachten.
Gabriel: Liever een goed antwoord dan het foute van de FDP (de liberale partij, die gekant is tegen Merkels europolitiek, trok in november 2017 de stekker uit de Duitse formatiegesprekken, nvdr.). Macron staat voor een Europa dat zijn burgers beschermt. Daarbij horen defensie, terreurbestrijding, maar ook eerlijke sociale normen en de strijd tegen belastingontduiking van de grote concerns. Dat is een goed plan. Ik hoop dat we nog dit voorjaar een duidelijke beslissing hebben over onze samenwerking met Frankrijk.
