De grote verliezer van de Spaans-Catalaanse chaos is de EU-nomenklatoera. Jean-Claude Juncker en Marianne Thyssen leggen verklaringen af alsof de christendemocratie in Europa nog dezelfde macht vertegenwoordigt als in de jaren vijftig en zestig. De Nederlander Frans Timmermans kan in eigen land nog steunen op 7,5 procent. Al die EU-commissarissen vergeten dat regionalisme ook in hun land veld wint. Uiteindelijk zal het regionalisme de bovenhand halen, niet om politiek-ideologische redenen maar omdat grootschalige politieke eenheden om ecologische redenen niet meer democratisch te besturen zijn. Of willen we evolueren naar een nieuwe Sovjet-Unie? Dat globale experiment heeft ook de 21e eeuw niet gehaald.