Hersenstimulatie mogelijk heilige graal in de psychiatrie

© parkinsonsneurochallenge.org
Marleen Finoulst
Marleen Finoulst Arts en journalist

Bij diepe hersenstimulatie werken ingeplante elektrodes in op de hersencellen. De techniek wordt steeds vaker toegepast in de psychiatrie.

Diepe hersenstimulatie (deep brain stimulation of DBS) is een behandeltechniek waarbij de hersenactiviteit via elektroden die in de hersenen geïmplanteerd zijn met elektriciteit wordt beïnvloed. De elektroden worden verbonden met een ‘neurostimulator’, een toestelletje dat onderhuids onder het sleutelbeen wordt ingeplant. Die neurostimulator vuurt elektrische impulsen (meer dan 100 hertz) af naar de elektroden, waardoor de activiteit van netwerken van hersencellen wordt gewijzigd. Het klinkt gevaarlijk, maar is het niet: er zijn weinig nevenwerkingen. De ernstigste verwikkeling is een hersenbloeding of -infectie, die bij 1 tot 2 procent van de behandelingen optreedt.

De bekendste toepassing van DBS is de ziekte van Parkinson: wereldwijd werden al 160.000 mensen behandeld. Maar de techniek wordt alsmaar vaker toegepast in de psychiatrie. Het Tijdschrift voor psychiatrie (oktober 2017) wijdde er een volledig nummer aan. Voor welke psychiatrische aandoeningen kan DBS zoal gebruikt worden?

Obsessief-compulsieve stoornissen (OCS)

Iemand met een obsessief-compulsieve stoornis (OCS) heeft last van dwanggedachten en/of dwanghandelingen. Dwanggedachten of obsessies zijn steeds terugkerende gedachten die men eigenlijk niet wil hebben. Dwanghandelingen of compulsies zijn bepaalde handelingen die iemand met OCS steeds wil herhalen. Mensen met OCS kunnen daar veel hinder door ervaren. Ze zitten het dagelijkse leven in de weg en nemen ook veel tijd in beslag. De behandeling van OCS bestaat uit medicatie (meestal antidepressiva) en cognitieve gedragstherapie, maar 10 procent van de mensen is daar onvoldoende mee geholpen. 6 op de 10 van deze zogenaamde ’therapieresistente’ personen komen in aanmerking voor DBS en zien hun levenskwaliteit sterk verbeteren.

Depressie

Naar schatting 15 procent van alle mensen met een ernstige, chronische depressie is niet of onvoldoende geholpen met pillen, psychotherapie en zelfs elektroshocktherapie. Bij hen wordt op dit moment onderzocht of ze in aanmerking komen voor DBS. Men is er nog niet uit waar in het depressieve brein de elektrodes het best geplaatst worden.

Verslaving

DBS lijkt een beloftevolle behandeling voor verslaving, omdat de betrokken hersengebieden goed omschreven zijn. Het blijkt echter moeilijk om gemotiveerde personen met een ernstige verslaving bereid te vinden deel te nemen aan de studies. Daarom is er nog te weinig over bekend.

Eetstoornissen

Het zou bijzonder interessant zijn als obesitas behandeld kon worden met elektroden in de hersenen. Er zijn experimenten gebeurd waarbij elektrodes werden geplaatst in het hersengebied dat honger en verzadiging regelt, maar dat leidde niet tot een merkbare gewichtsafname. Bij anorexia nervosa zijn wel al enkele experimenten geslaagd.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content