Wie na een zwaar verkeersongeval een potje Tetris speelt, heeft minder kans op trauma’s. Dat blijkt uit een Brits onderzoek. ‘Het is allemaal een kwestie van afleiding: wanneer je brein moet puzzelen, kan het minder goed onthouden.’
Elke Vlaming kent Tetris. Misschien omdat hij als kind een Game Boy had (daar kreeg je dit spelletje uit 1984 standaard bijgeleverd). Maar vooral dankzij Ben Crabbé, de man die zijn volk leerde gamen. Jaja, het gaat wel degelijk om die bonte verzameling van langwerpige, vierkante en L-vormige Blokken die in een razendsnel tempo naar beneden zakken en waarmee de zenuwachtige quizkandidaten van Crabbé krampachtig volle lijnen proberen te vormen. Goed voor 50 punten per stuk. En voor een pak minder trauma’s, zo blijkt nu uit recent onderzoek.
Een internationale onderzoeksgroep vatte post op de spoedafdeling van een Brits ziekenhuis en selecteerde 71 mensen die net van (heel) dichtbij betrokken waren bij een zwaar verkeersongeval. Omdat ze zelf gewond raakten, of omdat ze hadden gezien hoe anderen zwaar gewond raakten of zelfs overleden. Dit zijn traumatiserende herinneringen, die de weken en maanden nadien vaak terugkeren in de vorm van pijnlijke flashbacks, die kunnen leiden tot het posttraumatisch stresssyndroom (PTSS). Die 71 patiënten werden onderverdeeld in twee groepen: de helft mocht (binnen de zes uur na het ongeval) twintig minuten Tetris spelen, de andere helft (de controlegroep) schreef op wat ze zoal deden na het ongeval (lezen, sms’en, praten…). Na een week werden ze opnieuw bevraagd. De controlegroep had die week gemiddeld 23,3 keer een pijnlijke flashback, de Tetrisgroep slechts 8,7 keer. Een maand later was er geen verschil meer, maar dat wijten de onderzoekers aan het feit dat dit om een zeer beperkte studie gaat, en een korte Tetrissessie.
Slecht nieuws voor multitaskers
Volgens de Nederlandse psycholoog Douwe Draaisma (Rijksuniversiteit Groningen), die gespecialiseerd is in de werking van het menselijk geheugen, valt dit te verklaren omdat je brein op zo’n moment afgeleid wordt, waardoor het minder goed en scherp herinneringen kan opslaan en verwerken. ‘Het doet sterk denken aan EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), een therapie die vaak wordt gebruikt om PTSS te behandelen of te voorkomen. Een therapeut vraagt je dan om je de traumatische gebeurtenissen zo levendig mogelijk voor te stellen, en ondertussen word je visueel afgeleid, bijvoorbeeld door de handbewegingen van de therapeut te volgen. Dat doet de traumatische herinneringen niet verdwijnen, maar het vermindert wel de emotionele lading die eraan vasthangt.’ Hoe dat precies komt, is nog onzeker. Maar er valt veel te zeggen voor de werkgeheugenhypothese, legt Draaisma uit. ‘Ons geheugen heeft een beperkte capaciteit en traumatische herinneringen opslaan slorpt veel werkgeheugen op. Wanneer je dan afleiding krijgt, moet je brein te veel tegelijk doen, waardoor dat geheugen minder goed begint te werken. Vooral visuele afleiding werkt goed. Er is ook al geëxperimenteerd met klikgeluiden, maar die hebben een minder groot effect, omdat ze ons brein minder goed afleiden. Er werd trouwens al aangetoond dat mensen die goed kunnen multitasken, minder baat hebben bij EMDR. Hun brein kan wél goed verschillende zaken tegelijk aan.’
Wanneer u dus iets ergs meemaakt, kan het nooit kwaad om er even uw oude Game Boy bij te halen. Of uw nieuwe smartphone, want volgens de onderzoeksgroep maakt het niet zoveel uit wat u precies speelt, zolang het maar een visueel en ruimtelijk spelletje is. Candy Crush is ook prima. Volgens Draaisma is het nog een beetje voorbarig om Tetris of andere computerspelletjes als dé nieuwe remedie tegen PTSS te zien. Daarvoor is één kleinschalig onderzoek toch te beperkt. Maar dat je iets moet doen met die traumatische herinneringen, staat wel vast. ‘Ten tijde van Freud werd nog gedacht dat je een trauma kon verdringen, maar intussen weten we dat het nooit zomaar verdwijnt. Wat je wel kunt doen, is de emotionele belasting die aan zo’n herinnering hangt, verminderen. Door EMDR en cognitieve gedragstherapie dus. En misschien in de toekomst ook door te Blokken.’ Of Ben Crabbé ook een heilzaam effect heeft op uw traumatische herinneringen, is voorlopig onduidelijk.
Door STEFANIE VAN DEN BROECK, illustratie BART SCHOOFS
Wanneer u iets ergs meemaakt, kan het nooit kwaad om er even uw oude Game Boy bij te halen.
