ARTROZE

JEAN-MICHEL MEURICE 'Le Barnum' : de hoofdtoon is roze, een beetje vulgair, maar zo opwekkend.

Jan Braet kijkt naar kunst en het leven, in bloei en verval, zoals de rozen. Deze week de expo Jean-Michel Meurice in het Lieu d’Art et Action contemporaine in Duinkerke.

Een museum met 17 houten circusklazen van Karel Appel binnen zijn muren en zo’n knotsgekke, opgeblazen nana van Niki de Saint-Phalle in zijn beeldentuin: daar moet vrolijkheid zijn. Niet van het cynische soort dat in de kunst weleens de kop opsteekt, nee, humor uit de dagen waarop de mensen zich jong gedroegen, optimisme uitstraalden en goede hoop hadden om een leukere samenleving te maken, desnoods met een vreedzame revolutie en meer verbeelding dan verstand. Die droom kende zijn verloop tussen 1950 en 1980, de tijdspanne tussen opgang en impasse van de welvaartsstaat. Stadsingenieur Gilbert Delaine stond er middenin en verzamelde het nieuwste en het kleurrijkste dat de kunst toen produceerde, vooral van Franse en van Cobra-kunstenaars. En zo gebeurde het dat hij aan de wieg stond van het Lieu d’Art et Action Contemporaine (LAAC).

Hedendaags kan je het LAAC nog moeilijk noemen, niet in zijn architectuur en niet in zijn verzameling, maar het doet zijn best om bruggen te slaan tussen het erfgoed van Delaine (1934-2015) en wat vandaag kunstzinnige geesten beroert. Een godsgeschenk is dan zo’n dijk van een retrospectieve, gewijd aan een onderschatte Franse schilder als Jean-Michel Meurice (79) wiens creativiteit ooit werd gewekt door de popcultuur van de sixties en tot op heden nog niet is doodgebloed. De reden moet zijn dat hij zich nooit liet opsluiten in modes, stijlen en richtingen, maar met een delicate flair ideeën van overal en van alle tijden plukte en er een eigen draai aan gaf. Dat wil zeggen: alles voor de kijker en zijn beleving van kleur, materie en teken in de ruimte, niets voor het eigen ego.

Positieve vibes, ik dacht niet dat ik het woord ooit zou gebruiken, maar ze gingen nu eenmaal door me heen, op gang gebracht door de dotten, strepen en vlekken kleur die Meurice aanbracht op een filmrolletje en liet afspelen (film peint, 1961). Zoiets jaagt schilderkunst buiten de beperkingen van een lijst, en stoomt je klaar voor een wervelende tocht langs decoratieve patronen op loshangende stukken stof, verticaal gelijnde kleurensymfonieën op doeken die tot op de grond rollen, lineair ingekerfde houtblokken in gedempte tinten, reusachtige schilderijen met repetitieve afdrukken van plataan- of bamboebladeren, en ten slotte drijvende kronen van tere maanbloemen.

Wie zweert bij figuratieve schilderijen met olie op doek, netjes binnen de lijst, zal afhaken op dit feest van abstract picturale impulsen, losgelaten in de ruimte, zij het zorgvuldig geordend. De hoofdtoon is roze, een beetje vulgair voor sommigen, maar o zo opwekkend, zelfs indien aangebracht met sponsen, spuitbussen en stempels op vinylplaten, plastic hoezen of douchegordijnen. Jean-Michel Meurice vergeleek zijn behoefte om ’te versieren, te kleuren, decoratieve sporen na te laten’ met primitieve kunst, omdat ze ook ontstaat uit een ‘magische, mysterieuze, dwingende praktijk die niets anders dan zichzelf symboliseert.’

Zo gaan alvast de Toearegs in Tamanrasset te werk, wanneer ze met stokken verticale groeven aanbrengen in de verse leem op de gevels van hun huis. Meurice zag ze zelf bezig, toen hij als dienstplichtige in het Franse leger naar Algerije werd gestuurd tijdens de onafhankelijkheidsoorlog. Dat lijkt een ander leven, waarin ook zijn lange carrière als documentaire filmmaker voor de Franse televisie te situeren valt. Met de historicus Georges Duby richtte hij Arte op, de zender waarvoor hij vorig jaar nog een film over leven en werken van Caravaggio inblikte. Even wild als de Italiaan is hij nooit geweest, maar een bestaan als ‘dolende ridder'(dixit Duby) blijft ook hem wel toevertrouwd.

Tot 2 april.

Door Jan Braet

Meurice liet zich nooit opsluiten in modes, stijlen en richtingen, maar plukte met een delicate flair ideeën van overal.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content