‘Zolang de publieke opinie niet wordt gemobiliseerd, kan Trump onbedreigd zijn gang gaan’, waarschuwt de Canadees-Amerikaanse neoconservatief David Frum.
Voor David Frum zijn het frustrerende dagen. Als senior writer voor het politieke tijdschrift The Atlantic waarschuwt de voormalig speechschrijver van George W. Bush al maanden voor het gevaar Donald Trump. We bellen hem op de ochtend na een zoveelste surreële persconferentie van de nieuwe president. ‘De meeste Amerikanen krijgen die persconferentie nooit te zien’, zucht Frum. ‘Er zijn maar weinig mensen in Amerika die echt in politiek geïnteresseerd zijn. Trumps populariteit is grotendeels afhankelijk van de economie. En die trekt aan.’
Wat verwacht u van Trumps economisch beleid?
DAVID FRUM: De fiscale stimuli zullen voor grote begrotingstekorten zorgen. De immigratiestop zal de lonen doen stijgen. Als het beloofde infrastructuurplan er komt, zal dat de economie enorm stimuleren. Iedereen die denkt dat het gevaar van Donald Trump vanzelf gaat liggen, maakt een grote fout.
Gelooft u dat de checks and balances van het systeem sterk genoeg zijn om Trump aan te pakken?
FRUM:Checks and balances zijn een metafoor, geen mechanisme. Trump lapt al vijftig jaar fiscale regels aan zijn laars, zonder enige consequentie. Het Congres kijkt de andere kant op, en ook de traditionele media bieden geen echte controle. De enige belemmering die voorlopig standhoudt, zijn de rechtbanken, maar het duurt lang vooraleer ze kunnen reageren. De ultieme controle op de president is de publieke opinie. Zolang die niet gemobiliseerd wordt, kan Trump onbedreigd zijn gang gaan.
Bent u verrast dat de Republikeinse Partij Trump vrije baan geeft?
FRUM: Het doet me pijn, maar ik ben niet verrast. Door de polarisering tussen beide partijen functioneert het Congres niet meer als controleorgaan. Eigenlijk controleert een partij enkel een president van de andere partij. Dat betekent dat de voornaamste belemmering voor de president zijn eigen integriteit is. Als je geen integriteit hebt, zoals Trump, zorgt dat voor problemen.
Hoe moeten de Democraten omgaan met president Trump?
FRUM: De Democraten moeten eigenlijk maar één eis binnenhalen: er moet een wet komen die de president verplicht zijn belastingbrief openbaar te maken. Enkel als de omvang van de corruptie waaraan Trump zich bezondigt bekend wordt, acht ik een reactie mogelijk.
Wat is uw voornaamste bezorgdheid na een maand Trump?
FRUM: Dat minstens vier van zijn stafleden tijdens de campagne contact hadden met Rusland. Ik maak me zorgen hoe die banden het Amerikaanse beleid gaan beïnvloeden.
Hoe moet Europa omgaan met de VS? Zijn ze nog steeds een bondgenoot?
FRUM: Dat u die vraag moet stellen, is op zich al tragisch. Er is nooit meer behoefte geweest aan een sterke trans-Atlantische alliantie. Nu de Verenigde Staten een onbetrouwbare partner zijn, zullen de Europeanen hun eigen defensie proberen uit te rollen. Maar ik ben vooral bevreesd voor een trage corrosie van de democratische instellingen. Ik vrees dat de Verenigde Staten een nieuw Hongarije worden: een kleptocratie waarbij de leidende clan zich schaamteloos verrijkt.
Door JEROEN ZUALLAERT
‘Trumps populariteit is grotendeels afhankelijk van de economie. En die trekt aan.’
