FACTCHECKER

© illustratie FRED

In Het Laatste Nieuws verdedigde minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) onlangs haar beleid. ‘In tijden van besparingen stijgt het budget voor gezondheidszorg met 583 miljoen in 2017’, zei ze onder meer. ‘Daarmee houden we onze gezondheidszorg democratisch. Het bewijs: in de Europese gezondheidsindex blijven we op 1 wat toegankelijkheid betreft.’

Is de Belgische gezondheidszorg de meest toegankelijke van heel Europa?

Dat zegt inderdaad de Euro Health Consumer Index (2016). Die transparante en gerespecteerde studie van de Zweedse denktank Health Consumer Powerhouse (HCP) vergelijkt jaarlijks de kwaliteit van de gezondheidszorg van intussen 35 Europese landen. In de jongste eindrangschikking staat België op de vierde plaats, achter Noorwegen, Zwitserland en koploper Nederland. HCP maakt die op door onder meer patiëntenrechten te evalueren. Een van de vijf andere graadmeters achter de totaalscore is de ’toegankelijkheid’ waarnaar De Block verwijst. Samen met Zwitserland en Macedonië (!) krijgt België voor dat onderdeel het maximum. Ook de voorbije jaren spande ons land er de kroon.

De stelling van De Block is in die zin helemaal juist, dat beamen alle experts met wie we contact hebben opgenomen. Vergeleken met andere landen kunnen we snel bij onze huisarts terecht, zijn er korte wachttijden op de spoeddienst, en moeten we evenmin lang wachten op ziekenhuisbehandelingen zoals kankertherapie of een CT-scan.

‘In Nederland, bijvoorbeeld, krijg je zonder verwijsbrief van je huisarts geen afspraak bij een specialist’, zegt Robert van den Oever, directeur Gezondheidsbeleid bij de Christelijke Mutualiteit. ‘Alles kan beter. Maar bij ons is de artsen- en specialistenkeuze volledig vrij, en de toegankelijkheid daarmee spectaculair groot. Wie dat wil, kan in één dag bij drie verschillende artsen langsgaan. Je wordt er ontvangen en betaalt de raadpleging, die bovendien grotendeels wordt terugbetaald.’

Ons zorgaanbod is ook geografisch ruim verspreid, beklemtoont Peter Degadt van Zorgnet Vlaanderen. ‘En er is de maximumfactuur, die de jaarlijkse medische kosten voor gezinnen begrenst.’

Is iedereen het dan vrolijk met elkaar eens? Nee. Over wat toegankelijke gezondheidszorg is, lopen de meningen uiteen. ‘Toegankelijkheid is hier een misleidende term’, vindt professor Sara Willems (UGent), die sociale ongelijkheid in de gezondheidszorg bestudeert. ‘Voor de doorsneepatiënt is ons systeem inderdaad goed. Maar voor sociaal kwetsbare patiënten – en die zijn de norm waaraan je zorg moet afmeten – is het dat veel minder.’

De directe toegang tot de specialist, die Van den Oever een pluspunt noemt, is in de visie van Willems eerder een nadeel. ‘Hoogopgeleiden vinden hun weg in het ziekenhuis, laagopgeleiden veel moeilijker’, voert ze aan.

Ook gezondheidseconome Diana De Graeve (Universiteit Antwerpen) zet de Zweedse studie in perspectief. Volgens Eurostat (2014) zegt 2,4 procent van de Belgen dat ze medische zorg hebben uitgesteld omdat ze daarvoor een te grote afstand moesten afleggen, vanwege wachtlijsten of om financiële redenen. Dat is minder dan het EU-gemiddelde (3,6 procent). ‘Maar veertien landen doen beter’, stipt De Graeve aan.

De woordvoerster van De Block beklemtoont de vooruitgang sinds 2015 – ‘er worden bijvoorbeeld veel meer geneesmiddelen en behandelingen zoals immuuntherapie terugbetaald’ – en relativeert het Zweedse onderzoek: ‘Die index is goed nieuws, natuurlijk. Maar voor elke studie is er een andere. Dat weten wij ook wel.’

CONCLUSIE

Toegankelijkheid in de gezondheidszorg gaat om meer dan korte wachttijden alleen. Maar Zweeds onderzoek ondersteunt de stelling van minister De Block. Knack beoordeelt ze daarom als waar.

WAAR

Door JAN JAGERS, illustratie FRED

‘In de Europese gezondheidsindex blijven we op 1 wat toegankelijkheid betreft’ Minister van Volksgezondheid Maggie De Block in ‘Het Laatste Nieuws’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content