Aftellen naar het nieuwe jaar in Brussel: ‘Wij hebben geen vuurwerk nodig om ons te amuseren’

© Artur Eranosian
Montasser AlDe'emeh
Montasser AlDe'emeh Terrorisme-onderzoeker aan de UGent en de KU Leuven

Geen vuurwerk om het nieuwe jaar in te zetten in Brussel. Toch zakten heel wat mensen af naar het centrum om de overgang van oud naar nieuw te vieren. Voor Knack.be ging Montasser AlDe’emeh samen met fotograaf Artur Eranosian de sfeer opsnuiven. ‘Dit maakt ons allemaal sterker.’

In de vroege avond valt het meteen op: het vuurwerk mag dan afgelast zijn, maar voor veel mensen is dat geen reden om niet naar Brussel te komen. In lange rijen staan ze aan te schuiven om de Grote Markt te bezoeken. Dat doen ze rustig, van zenuwachtigheid is hier geen sprake, van angst nog minder.

Aftellen naar het nieuwe jaar in Brussel: 'Wij hebben geen vuurwerk nodig om ons te amuseren'
© Artur Eranosian

Zoals verwacht springen de veiligheidsmaatregelen in het oog. Op straat veel blauw en groen, en verschillende controleposten. ‘Geen vuurwerk! Alles is geannuleerd’, zegt een agent tegen enkele Duitse toeristen.

Aftellen naar het nieuwe jaar in Brussel: 'Wij hebben geen vuurwerk nodig om ons te amuseren'
© Artur Eranosian

Een andere agent neemt een champagnefles af van Robert, een Tsjechische toerist. Alcoholische dranken zijn niet toegelaten op de Grote Markt. ‘Ik krijg mijn fles bij het verlaten van de Grote Markt wel terug hoor’, zegt de zichtbaar ontgoochelde toerist. Toch begrijpt hij de beslissing van de agenten. ‘Ze willen de orde handhaven. Maar de situatie in Europa is niet goed georganiseerd’, vindt hij ook. ‘Kijk naar hoe er wordt omgegaan met de problematiek rond de vluchtelingen’, vindt hij.

‘Dat er geen vuurwerk is, maakt mij ook niet veel uit. De politie moet de veiligheid van de burgers garanderen. Ik had een tijdje geleden mijn reis naar Brussel geregeld. Alles annuleren was geen optie.’

‘Geen reden om naar Brussel te komen’

De lokale middenstand ziet de toestand met lede ogen aan. ‘We hadden dit totaal niet zien aankomen. Door de terreurdreiging, maar vooral na de aanslagen in Parijs hebben we zware klappen gekregen’, vertelt de uitbater van een souvenirwinkel. ‘We hebben maar liefst 70% verlies gemaakt. De voorbije jaren kon je je niet bewegen in mijn winkel omdat er heel veel mensen aanwezig waren. Vandaag is mijn winkel leeg zoals je kan zien. IS wil Europa treffen en blijkbaar zijn ze er ook in geslaagd. Ik snap niet waarom mensen naar Brussel komen vandaag. Er is geen reden om te komen’, jammert Amir, de Pakistaanse Belg en eigenaar van de winkel.

Aftellen naar het nieuwe jaar in Brussel: 'Wij hebben geen vuurwerk nodig om ons te amuseren'
© Artur Eranosian

Een agent die buiten de wacht houdt, wil ons even te woord staan. ‘Normaal gezien zat ik nu aan de kust met mijn gezin, maar helaas kon dat niet meer doorgaan. Niet dat ik hier tegen mijn goesting sta, hoor. Ik neem mijn verantwoordelijkheid op.’

Aftellen naar het nieuwe jaar in Brussel: 'Wij hebben geen vuurwerk nodig om ons te amuseren'
© Artur Eranosian

Behalve agenten zijn er ook kerstmannen op straat. Zij laten weten dat de mensen ‘vriendelijk en lief zijn vandaag’.

‘De sfeer is goed’

Op de Grote Markt is er een pak minder volk dan vorig jaar. Toch weet een Vietnamese journalist van Agence Vietnamienne d’Information (AVI) een kleine menigte te verzamelen om voor het oog van de camera luidkeels ‘Bonne Année’ te gillen. Ze zijn blij en willen aan heel Vietnam tonen dat ze ondanks de terreurdreiging plezier kunnen maken. De journalisten van Vnews zegt in het Vietnamees dat ondanks het feit dat er geen vuurwerk is toegelaten er geen angst is bij de bevolking en dat de mensen blij en gelukkig zijn.

Aftellen naar het nieuwe jaar in Brussel: 'Wij hebben geen vuurwerk nodig om ons te amuseren'
© Artur Eranosian

Tijdens de opname verzamelen zich een aantal politieagenten rond de menigte. ‘We willen niet dat mensen zich groeperen op de Grote Markt’, aldus een van de agenten. ‘Waarom?’, vraag ik. ‘Om de veiligheid van de mensen te garanderen. Ook om diefstal te voorkomen. We kijken of er geen verdachte personen in de buurt van de mensen staan. Flessen en vuurwerk mogen ze niet meenemen’, zegt de agent. ‘Ik ben van Brussel. We zijn ook tevreden dat het leger aanwezig is. Het contact met de bevolking verloopt ook positief. De sfeer is goed’, zegt de agent nog.

‘Wij zijn niet bang’

We verlaten de Grote Markt waar we onderweg nog twee Parijse toeristen aanspreken. ‘We hebben geen schrik. Het is noodzakelijk dat de Belgische overheid die maatregelen treft. We wisten het eigenlijk pas na onze aankomst dat er geen vuurwerk zal worden afgeschoten vanavond. De reservatie was een tijdje geleden reeds gemaakt. De aanslagen in Parijs waren verschrikkelijk. De mensen die de aanslagen pleegden haten het Westen. Ze zijn tegen onze manier van leven. Ze hebben vandaag min of meer gewonnen omdat er geen vuurwerk wordt afgeschoten. Het probleem zou in het Midden-Oosten moeten worden opgelost. Men moet trachten de mensen daar te helpen. Bombarderen alleen zal niet genoeg zijn. Een politieke oplossing is nodig. Maar vooral moet er genvesteerd worden in onderwijs.’

‘Wij wisten van niets’

Niet iedereen in het centrum volgt de actualiteit op de voet. ‘Jammer dat er geen vuurwerk is. We wisten dat trouwens niet omdat we het nieuws niet hebben gevolgd. We gaan nu terug naar Antwerpen waar er wel vuurwerk zal worden afgeschoten. We voelen die Nieuwjaarssfeer wel, maar niet genoeg. Schrik hebben we niet. We zijn totaal niet bezig met al die dingen’, aldus Yasmina en Yasmina.

Aftellen naar het nieuwe jaar in Brussel: 'Wij hebben geen vuurwerk nodig om ons te amuseren'
© Artur Eranosian

‘We komen naar de hoofdstad van ons land omdat het hier veel cooler is dan waar dan ook. We zoeken die multiculturaliteit op. Vuurwerk hoeft niet. We kunnen ons ook zonder vuurwerk amuseren. Schrik hebben we niet, maar IS is toch wel een beetje eng.’

‘Brusselaars zijn anders’

Uiteindelijk is het zover! De klok slaat middernacht. Het is nu 1 januari 2016. Hier en daar wordt er een klein feestje gebouwd. En ondanks het verbod is er hier en daar toch wel vuurwerk afgeschoten. De champagne vliegt in het rond en mensen zijn opgewekt. ‘We hebben geen schrik! Dit maakt ons allemaal sterker! Wij Brusselaars kunnen goed omgaan met zo’n situaties. Wij zijn anders!’, roept iemand.

‘Vuurwerk of niet. Het is het feest dat telt.’

‘We hebben geen schrik. Moslims en niet-moslims vieren hier samen met elkaar! We zijn allemaal mensen.’

Aftellen naar het nieuwe jaar in Brussel: 'Wij hebben geen vuurwerk nodig om ons te amuseren'
© Artur Eranosian

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content