Wint Peter Sagan eindelijk de Primavera?

Peter Sagan. Zijn souplesse en grote evenwichtsgevoel zijn uitzonderlijke wapens voor een coureur. © Isopix
Jef Van Baelen
Jef Van Baelen Journalist voor Knack

Wordt dit wéér het seizoen van Peter Sagan? Ligt hij mee aan de basis van het probleem dat hij aankaart: dat het wielrennen saai is geworden? En valt er nog iets nieuws over hem te melden? Een verhaal over de misser van Lefevere, de vete met Kwiatkowski en het ontslag van Julich. En over aardperen.

Een mannetjesputter en een oerkracht, maar de fun is belangrijker dan de hits: zo profileert Peter Sagan zich. Als een Tijl Uilenspiegel op wielen. ‘Misschien verlies ik liever een fantastische koers dan dat ik een saaie koers win’, vertelt hij in Mijn wereld, zijn vlot verkopende picareske autobiografie van eind vorig jaar. Gemiddeld wint Sagan een koers of vijftien per seizoen, maar de drievoudige wereldkampioen weet ook wat verliezen is. Sinds zijn profdebuut, negen jaar geleden, is Peter Sagan voor elke eendagskoers de topfavoriet, en toch staan er amper twee grote klassiekers op zijn erelijst: de Ronde van 2016 en Parijs-Roubaix van 2018. Dat zijn er evenveel als Alexander Kristoff, John Degenkolb of Niki Terpstra: topcoureurs, ja, maar niet op dezelfde hoogte als Peter de Grote.

Wat ik niet begrijp, is dat niemand mijn bochtentechniek kopieert.

Peter Sagan

Ooit hoorden we een marketeer beweren dat Sagan bewijst dat winnen al bij al niet uitmaakt. Want wat onthouden we: de man die alle blikken naar zich toe zoog, of zijn fletse tegenstander die toevallig als eerste over de meet kwam? Sagan en Greg Van Avermaet – nog zo’n spektakelman met een onrechtvaardig magere erelijst – redden het wielrennen van de verveling, meende de marketeer. Bovendien blijft Sagan ook ná de race in de spotlights, met zijn oneliners en fratsen. In 2013 kneep hij een bloemenmeisje in het achterwerk op het podium van de Ronde van Vlaanderen: hij verontschuldigde zich, schonk haar een boeket rozen, en kwam al bij al gemakkelijk weg. Bij elke andere renner zou het een pr-drama zijn, de guitige Slowaak wordt veel vergeven.

Sinds vorige herfst heeft het wielrennen een groot probleem: de enige superster van de koers is het beu. ‘Ik ben blij dat het over een paar jaar gedaan is’, verklaarde Peter Sagan in El País, nota bene in een interview dat zijn autobiografie moest promoten. ‘Tussen de kilometers 20 en 200 gebeurt er in een wedstrijd helemaal niets. Als toeschouwer zou ik alleen de finale willen zien: alleen dán gaan we op volle snelheid. Bij de rest val je toch in slaap? Nee, ik vind wielrennen maar vervelend.’

De 29-jarige vrijbuiter heeft een contract tot 2021. Hij laat doorschemeren dat hij het dan voor bekeken zal houden. Er wordt te veel gewacht, gepokerd en gerekend in zijn sport, en daar houdt hij niet van. Op zijn rechterzij liet hij een tatoeage zetten van zichzelf als The Joker, de slechterik in de Batman-franchise, met daaronder in blokletters diens catchphrase: ‘ Why so serious?‘ Het is Sagans levensmotto.

Waarom zo ernstig? Het klopt dat wielrennen anno 2019 een serieuze zaak is. In het peloton wordt weinig lol getrapt. Zeker sinds de opmars van Team Sky is het één en al planning, soberheid en zelfbeheersing. Coureurs wegen af hoeveel centiliter magere melk ze bij hun muesli gieten. Ze koken hun rijst te lang, zodat het een smakeloze brij wordt – dat verteert beter. Wetenschappers bepalen wanneer een renner opstaat, hoeveel hij traint, wat hij eet, hoe laat hij gaat slapen en het liefst ook nog alles tussenin. Voor zo’n monnikenleven heeft Sagan altijd lachend bedankt.

Eén man heeft geprobeerd om hem in de pas te laten lopen: oud-coureur Bobby Julich. U kent de Amerikaan misschien uit de Ronde van Frankrijk van 1998, de zogenoemde Tour de Merde, toen het Festina-team uit de wedstrijd werd gezet en hij derde werd. Vandaag wordt Julich gezien als een van de meest nauwgezette trainers van het wereldje. Fabian Cancellara, de broers Schleck, Cadel Evans en Bradley Wiggins prijzen hem de hemel in. Dit is wat Peter Sagan over hem te zeggen heeft: ‘Elke dag belde die vent me op! “Hoe voel je je, Peter? Hoe hoog was je hartslag in rust, Peter? En tijdens de training, Peter? Welke kleur had je stoelgang vandaag, Peter? Hoe rook je pis, Peter?” Ik ben wie ik ben. Wat niet kapot is, moet je niet proberen te maken. Waarom knoeien met de natuur? Voor zover ik weet, heeft een vermogensmeter nog nooit een koers gewonnen.’ Na een paar maanden kon Julich beschikken.

Voor zover ik weet, heeft een vermogensmeter nog nooit een koers gewonnen.

Peter Sagan

‘Van lotje getikt’

Het hele peloton beult zich af, behalve Peter Sagan? Nee, zo simpel is het nu ook weer niet. Fysiek is hij geen wonder der natuur. Als zijn team Bora-Hansgrohe inspanningstests doet, scoort hij iets boven de middelmaat. Patrick Lefevere weet dat al langer. In 2009 haalde hij de toenmalige grote beloften van het Oost-Europese wielrennen naar de KU Leuven voor fysieke proeven: Peter Sagan en zijn jeugdrivaal Michal Kwiatkowski. Sagan vergat zijn materiaal en maakte een nonchalante indruk. Zijn testresultaten waren goed maar allesbehalve buitenaards. Toch stelde de amper negentienjarige renner stevige looneisen. Wéér zo’n inhalige Oost-Europeaan, dacht Lefevere – veel renners uit het voormalige Oostblok hadden destijds geen te beste reputatie: zodra ze geld begonnen te verdienen, raakten ze niet meer vooruit. Dan liever de beleefde, verstandige Kwiatkowski.

Een ontgoochelde Sagan dacht aan stoppen, maar kon uiteindelijk tekenen bij Liquigas, een Italiaans topteam rond Ivan Basso en Vincenzo Nibali. Bij Liquigas leerden ze dat matige fysieke proeven niet alles zeggen. Het fenomeen Sagan liet zich voor het eerst zien. ‘Op ons allereerste trainingskamp demonstreerde Nibali een wheelie’, vertelde Frederik Willems, de enige Belg die ooit Sagans ploegmaat was. ‘Bij een tochtje op de mountainbike kneep hij de remmen dicht en trok uit stilstand zijn voorwiel omhoog. We stonden er met open mond naar te kijken. Maar dat was buiten Sagan gerekend. In een gevaarlijke afdaling reed hij naar beneden op zijn achterwiel, met beide voeten uit de pedalen, terwijl hij speelde met de rem. Hij haalde ons één na één in, gierend van de pret. Ik dacht: die knaap is van lotje getikt.’

Later, op een trainingskamp van Tinkoff-Saxo, gingen de jongens slacklinen: wandelen over een slappe koord. Dat is een vorm van teambuilding, want je valt geheid en kunt daar dan samen om lachen. Sagan liep heen en weer over het koord alsof hij het elke dag deed. De instructeur kon zijn ogen niet geloven.

Zijn souplesse en grote evenwichtsgevoel zijn uitzonderlijke wapens voor een coureur. Bovendien durft Peter Sagan meer dan alle anderen. ‘Ik vind altijd wel een gaatje waar ik in pas,’ vertelt hij in zijn autobiografie, ‘maar wat ik niet begrijp, is dat niemand mijn bochtentechniek kopieert, want daaraan dank ik een groot deel van mijn overwinningen.’ Hij is de koning van de haakse bocht: die snijdt hij breed aan, zonder vaart te minderen. Dankzij de middelpuntvliedende kracht schiet hij dan weg, als uit een katapult. Sagan beweert dat hij in bochten aan snelheid wint, terwijl de rest van het peloton net vertraagt en zo finaal ook energie verspilt. Gaat een wedstrijd meerdere keren over hetzelfde parcours, zoals bij een WK, dan kan Sagan elke bocht bestuderen en zijn natuurlijke voorsprong nog vergroten. Regen is een bonus, ‘want dan durven de anderen minder’.

Peter Sagan
Peter Sagan© AFP

Peter Sagan zet wielerwijsheden graag op hun kop. Hij is een spurter, maar in de finale heeft hij geen helpers nodig. ‘Ik hou niet van een lead-out (teamgenoten die je in de ideale uitgangspositie proberen te brengen, nvdr). Daar krijg ik stress van. Ik heb geen zin om te vechten voor mijn positie. Het leven is te kort.’ Liever profiteert hij van het monnikenwerk van anderen. Met onverholen sarcasme vertelt hij in zijn biografie over het kopwerk van sprintersploegen die zich kapot rijden om een Tour-rit op een sprint te laten eindigen. ‘ Why so serious?‘ vraagt Sagan. ‘Hun plannetjes kloppen toch nooit. Een sprint is te chaotisch om plannen te maken. Die treintjes zitten elkaar in de weg en Peto profiteert. Ik zoek gewoon het wiel van de beste sprinter – ze zetten hem gegarandeerd eerder af dan hij zou willen – en ga er op het juiste moment over.’

‘You’re the One That I Want’

Tussen Peter Sagan en Michal Kwiatkowski, de man die zijn contract bij Quick-Step afsnoepte, is het niet meer goed gekomen. Ze waren elkaar waard bij de jeugd, maar de dagen dat de Slowaak beter reed, vernederde hij zijn Poolse concurrent – of zo ervoer Kwiatkowski het toch. Als ze elkaar in een finale treffen, zit de nijd erin. Kwiatkowski leidt met 3-0. In 2014 klopte hij Sagan in de Strade Bianche: een verbijsterde Sagan parkeerde in de oplopende straten van Siena. Twee jaar later ontsnapten de oude rivalen in de E3 Harelbeke. Opnieuw liet Sagan zich opjutten: de Slowaak vergat te eten en blokkeerde door een hongerklop. De pijnlijkste nederlaag leed hij in Milaan-Sanremo van 2017. Sagan viel aan op de Poggio, Kwiatkowski en Julian Alaphilippe sprongen naar zijn wiel. De Pool weigerde over te nemen, Alaphilippe kon niet beter. Sagan, zeker van de overwinning, matte zich af maar werd geklopt door Kwiatkowski. ‘Zo zou ik nooit willen winnen’, foeterde hij. Wees maar zeker dat er nog een rekening openstaat.

Af en toe pakt die rivaliteit ook positief uit voor Sagan. Kwiatkowski won in 2014 de wereldtitel. De Pool kreeg alle lof toegezwaaid, terwijl Sagan zijn minste seizoen reed. Dat Sagan zich daarna op de WK’s is gaan focussen, zal geen toeval zijn.

Elke fan houdt van de sympathieke Slowaak, die er altijd voor gaat. Zijn goodwill heeft een grote marktwaarde. Zonder dat iemand het doorhad, ontpopte Peter Sagan zich tot een sandwichman voor zijn sport. Herinnert u zich nog dat YouTube-filmpje waarin hij en zijn (ondertussen ex-)vrouw Katarina dansen op de Grease-hit You’re the One That I Want? Het leek een grap voor hun huwelijksfeest, een bevlieging van het kersverse echtpaar. In werkelijkheid was het een reclamespot voor Katarina’s bedrijf, gemaakt door een professionele filmcrew die alles opzettelijk knullig in beeld had gebracht. Katarina Smolkova is de zaakvoerder van Sunroot, waarmee ze aardpeerproducten op de markt brengt – aardperen zijn een Slowaakse specialiteit die allerhande heilzame eigenschappen worden toegedicht. In een ander ‘spontaan’ filmpje speelt Sagan Gladiator en Rocky na, tussendoor een koel flesje aardperensap drinkend. Sunroot sponsort ook zijn team Bora-Hansgrohe. Hoe dat verder moet nu hij en Katarina uit elkaar zijn, wil niemand zeggen.

Peter Sagan

– 20 januari 1990: geboren in Zilina, Slowakije

– 2010: debuteert bij de profs. Wint etappes in de Parijs-Nice, de Ronde van Romandië en de Ronde van Californië

– 2012: rijdt zijn eerste Tour. Wint drie ritten en de groene trui

– 2013: wint voor het eerst Gent-Wevelgem –

2014: wint de E3 Prijs Harelbeke

– 2015: wordt voor het eerst wereldkampioen

– 2016: wint voor het eerst een klassieker, de Ronde van Vlaanderen

– 2017: wordt na een sprintincident uit de Tour gezet. Wint zijn derde regenboogtrui

– 2018: wint Parijs-Roubaix en in de Tour zijn zesde groene trui, een record

Nergens zie je het commerciële product Peter Sagan scherper dan op zijn Twitter-feed. Op 19 februari deelde @petosagan deze boodschap: ‘ After a hard day designing my Peter Sagan Line, I believe I deserved a coffee. Shop online at…‘, gevolgd door de naam van zijn webwinkel. Om de drie tweets probeert de nationale held van Slowakije je iets te verkopen. Hij beheert zijn account uiteraard niet zelf, dat doet een gespecialiseerd pr-bureau. In het voetbal is die prefabaanpak van sociale media standaard, in het wielrennen komt het gelukkig minder vaak voor. Er schijnen, in Sagans geval, Amerikaanse experts achter te zitten, de mensen die in de States de lucratieve Sagan Fondo’s organiseren: twee keer per jaar spendeert de renner een fietsweekend met Amerikaanse zakenlui in de buurt van Lake Tahoe, Californië. Voor de goedkoopste formule betaal je 2000 dollar.

Nu houdt Sagan oprecht van Californië. Het is zijn tweede thuis, zegt hij zelf, de plek waar hij zich het gelukkigst voelt. Rond de Sagan Fondo’s plant de drievoudige wereldkampioen lange trainingskampen waarop hij al zijn vrienden uitnodigt. En vrienden of ploegmaats: bij Sagan bestaat er weinig verschil. Kun je met een racefiets rijden en klikt het met Peter Sagan, dan ben je welkom bij Bora-Hansgrohe. Met gezworen kameraden als Daniel Oss, Maciej Bodnar of natuurlijk zijn broer Juraj amuseert hij zich wekenlang op de Californische hoogvlaktes. Overdag trainen ze pittig, ’s avonds steekt onze held de barbecue aan. Sagan is allerminst een luierik, maar je moet hem weten te prikkelen, verklapte zijn coach Patxi Vila. Dé manier om dat te doen zijn weddenschappen: op een Californisch trainingskamp worden er gemiddeld drie per dag afgesloten. Bij zijn allereerste ritoverwinning in de Tour kreeg Sagan 25 euro als hij zich, terwijl hij over de meet reed, op de borst zou kloppen zoals acteur Matthew McConaughey in The Wolf of Wall Street. De doodernstige Chris Froome op de helm tikken voor de camera’s? Dat was alweer 25 euro in de pocket.

Why so serious? Peter Sagan is altijd te vinden voor een frats. Hoe gekker, hoe liever. Neem het straffe verhaal rond zijn allereerste tatoeage. Sagan hield een handtekeningensessie in een Slowaakse wielerclub. Hij had een jeugdvriend uitgenodigd en die spotte met het gedweep van de fans. Op het einde van de avond zette de vriend met een viltstift zijn handtekening op Sagans achterste. Een half jaar later gingen de twee opnieuw op stap. Tot verbijstering van de vriend was de handtekening niet verdwenen. Sagan had ze laten tatoeëren.

DE NIEUWE SAGAN: MATHIEU VAN DER POEL

Wint Peter Sagan eindelijk de Primavera?
© BELGA

Wordt dit het voorjaar van de veldrijders? Zdenek Stybar won de Omloop Het Nieuwsblad, Wout van Aert was de morele winnaar van de Strade Bianche, en dan moet Mathieu van der Poel zijn langverwachte debuut nog maken. De wereldkampioen cyclocross staat op woensdag 20 maart aan de start in Nokere Koerse. Daarna volgen Gent-Wevelgem, de Ronde van Vlaanderen en de Amstel Gold Race. Met het idee om in die grote koersen meteen mee te doen voor de overwinning, zo laat zijn ploeg doorschemeren.


Als coureur hebben Peter Sagan en Mathieu van der Poel veel gemeen: durf, een natuurlijke voorkeur voor de aanval en een verrassend snedige sprint. Ze zijn allebei acrobaten op de fiets en deden hun stuurvaardigheid offroad op. Sagan is een gewezen beloftekampioen in het mountainbiken en hield ook van cyclocross: bij de junioren won hij de veldrit van Diegem (2007) en zilver op het WK in Treviso (2008). ‘Het allermoeilijkste aan mijn overstap naar de weg wordt de saaiheid aanvaarden en zo zuinig mogelijk koersen’, verklaarde Mathieu van der Poel. Niemand die het beter zou begrijpen dan Peter Sagan.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content